Της Αγγελικής Κοτσοβού
Ο λαϊκισμός υποσκάπτει τα ανθρώπινα δικαιώματα ανά τον κόσμο. Αυτή είναι η πικρή διαπίστωση της Διεθνούς Αμνηστίας στην ετήσια έκθεσή της, επικαλούμενη ως χαρακτηριστικό παράδειγμα τη «γεμάτη μίσος ρητορική του προέδρου Τραμπ, που όμως μεταφράσθηκε σε πραγματικότητα».
Δεν είναι όμως μόνο η Αμερική του Τραμπ που πριονίζει τα θεμέλια της δημοκρατίας. Ανά τον κόσμο αυξάνονται οι ηγέτες που επιχειρούν με τον λόγο τους να διχάσουν και να φανατίσουν την κοινή γνώμη, επηρεάζοντάς την προς την κατεύθυνση που εξυπηρετεί τον δικό τους σκοπό. Και συχνά, κάτω από τον μανδύα του λαϊκισμού, καλοσερβιρισμένου μέσα στο «χρυσό πιάτο» μιας ευημερούσας παγκόσμιας οικονομίας, φουντώνουν τα σκάνδαλα και η διαφθορά, σε ένα διαρκώς αποδυναμωμένο δημοκρατικό σύστημα που αδυνατεί να προστατεύσει τα συμφέροντα του απλού πολίτη. Ανάλογα και τα ευρήματα της Διεθνούς Διαφάνειας στην αντίστοιχη έκθεση για τη διαφθορά, διαπιστώνοντας ότι η πλειονότητα των χωρών του κόσμου είναι διεφθαρμένη. Συγκεκριμένα, με βάση τον δείκτη αντίληψης διαφθοράς της Διεθνούς Διαφάνειας, τα δύο τρίτα των 180 χωρών της κατάταξης βαθμολογούνται με μέση βαθμολογία το 43, επιδόσεις κάτω από τη βάση (που είναι το 50).
Η Διεθνής Διαφάνεια εντοπίζει σαφείς συσχετισμούς μεταξύ των υψηλών επιπέδων διαφθοράς και ανεπαρκούς προστασίας των μέσων μαζικής ενημέρωσης και των οργανώσεων προστασίας των δικαιωμάτων των πολιτών. Μελετώντας για πρώτη φορά τη σχέση μεταξύ της διαφθοράς και του βαθμού ελευθερίας για τα media και τις ανθρωπιστικές οργανώσεις, διαπιστώνει ότι σχεδόν όλοι οι δημοσιογράφοι που έχουν χάσει τη ζωή τους από το 2012, σκοτώθηκαν σε διεφθαρμένες χώρες. Επιπλέον, ένας στους πέντε δημοσιογράφους που έπεσε στη γραμμή του καθήκοντος είχε ανακαλύψει κάποιο σκάνδαλο διαφθοράς.
Είτε όμως μας αρέσει είτε όχι, η διαφθορά και η απάτη υπάρχουν παντού, όπως είχε πει και ο άλλοτε ισχυρός της Fed Άλαν Γκρίνσπαν. «Δυστυχώς, έτσι λειτουργεί η ανθρώπινη φύση, είτε μας αρέσει είτε όχι. Αυτό όμως που κάνουν οι επιτυχημένες οικονομίες είναι να κρατούν τη διαφθορά στο ελάχιστο δυνατό. Κανείς όμως δεν έχει καταφέρει να την εξαλείψει».
Τα σκάνδαλα υπάρχουν και στις σωστά οργανωμένες, ακμάζουσες κοινωνίες. Όταν όμως το σύστημα και οι θεσμοί διατηρούν την ανεξαρτησία τους και κινούνται προς την κατεύθυνση της δημοκρατίας και υπέρ των συμφερόντων των πολιτών, βασιλεύει η δικαιοσύνη. Και όχι το δίκαιο των λίγων και ισχυρών.
