Στην ευρωπαϊκή έκθεση EMCDDA το 2014 για τα ναρκωτικά παρουσιάζεται μια νέα ανάλυση της κατάστασης των ναρκωτικών, η οποία συνοδεύεται από επισκόπηση των εξελίξεων στον τομέα των παρεμβάσεων και των πολιτικών.
Το φαινόμενο των ναρκωτικών είναι δυναμικό και εξελίσσεται συνεχώς, γεγονός που δεν αφήνει περιθώρια εφησυχασμού, καθώς δεν παύουν να εμφανίζονται νέες απειλές παράλληλα με τα εναπομένοντα και από μακρού παγιωμένα προβλήματα. Τα ναρκωτικά που βλέπουμε σήμερα διαφέρουν από πολλές απόψεις από τα ναρκωτικά που γνωρίζαμε στο παρελθόν. Αυτό είναι εμφανές και στα καθιερωμένα ναρκωτικά, με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα την κάνναβη, όπου οι νέες τεχνικές παραγωγής επηρεάζουν τη δραστικότητα τόσο της ρητίνης όσο και της φυτικής κάνναβης. Ταυτόχρονα είναι εμφανές και στην παραγωγή συνθετικών ναρκωτικών, όπου εμφανίζεται πληθώρα νέων ουσιών. Θα πρέπει να μας προβληματίσει σοβαρά το γεγονός ότι προσφάτως εμφανίστηκαν νέα συνθετικά οπιοειδή αλλά και παραισθησιογόνα με τόσο υψηλή φαρμακολογική δραστικότητα των οποίων ακόμη και απειροελάχιστες ποσότητες αρκούν για την παρασκευή μεγάλου αριθμού δόσεων. Οι μελλοντικές συνέπειες των εξελίξεων αυτών τόσο για τη δημόσια υγεία όσο και για τον έλεγχο των ναρκωτικών τώρα αρχίζουν να γίνονται αντιληπτές, φαίνεται όμως ότι μπορούν να μετασχηματίσουν τη φύση των προβλημάτων που αντιμετωπίζουμε.
Η παραδοσιακή διάκριση ανάμεσα σε έναν σχετικά μικρό αριθμό ιδιαίτερα προβληματικών χρηστών, οι οποίοι συχνά κάνουν ενέσιμη χρήση ναρκωτικών, και έναν μεγαλύτερο αριθμό ατόμων που κάνουν ψυχαγωγική ή πειραματική χρήση αρχίζει να μην είναι πλέον τόσο σαφής. Στη θέση της εμφανίζεται μια εικόνα με πολύ περισσότερες αποχρώσεις και πολύ μεγαλύτερη πολυπλοκότητα. Στις μέρες μας, η ηρωίνη συντελεί λιγότερο απ’ ό,τι στο παρελθόν στο πρόβλημα των ναρκωτικών στην Ευρώπη, ενώ αυξάνεται η σημασία των διεγερτικών ουσιών, των συνθετικών ναρκωτικών, της κάνναβης και των φαρμακευτικών προϊόντων.
Με μια ματιά - Εκτιμήσεις για τη χρήση ναρκωτικών στην Ευρωπαϊκή Ένωση
Κάνναβη
73,6 εκατομμύρια ενήλικες ή ποσοστό 21,7% των ενηλίκων (15–64 ετών) έκαναν χρήση κάνναβης τουλάχιστον μία φορά στη ζωή τους.
18,1 εκατομμύρια ενήλικες ή ποσοστό 5,3% των ενηλίκων (15–64 ετών) έκαναν χρήση κάνναβης τον τελευταίο χρόνο.
14,6 εκατομμύρια νεαροί ενήλικες ή ποσοστό 11,2% των νεαρών ενηλίκων (15–34 ετών) έκαναν χρήση κάνναβης τον τελευταίο χρόνο.
Διαφοροποίηση από χώρα σε χώρα ως προς τη χρήση κάνναβης τον τελευταίο χρόνο μεταξύ νεαρών ενηλίκων: κατώτατη εθνική εκτίμηση 0,4% και ανώτατη εθνική εκτίμηση 18,5%.
Κοκαΐνη
14,1 εκατομμύρια ενήλικες ή ποσοστό 4,2% των ενηλίκων (15–64 ετών) έκαναν χρήση κοκαΐνης τουλάχιστον μία φορά στη ζωή τους.
3,1 εκατομμύρια ενήλικες ή ποσοστό 0,9% των ενηλίκων (15–64 ετών) έκαναν χρήση κοκαΐνης τον τελευταίο χρόνο.
2,2 εκατομμύρια νεαροί ενήλικες ή ποσοστό 1,7% των νεαρών ενηλίκων (15–34 ετών) έκαναν χρήση κοκαΐνης τον τελευταίο χρόνο.
Διαφοροποίηση από χώρα σε χώρα ως προς τη χρήση κοκαΐνης τον τελευταίο χρόνο μεταξύ νεαρών ενηλίκων: κατώτατη εθνική εκτίμηση 0,2% και ανώτατη εθνική εκτίμηση 3,6%.
Αμφεταμίνες
11,4 εκατομμύρια ενήλικες ή ποσοστό 3,4% των ενηλίκων (15–64 ετών) έκαναν χρήση αμφεταμινών τουλάχιστον μία φορά στη ζωή τους.
1,5 εκατομμύρια ενήλικες ή ποσοστό 0,4% των ενηλίκων (15–64 ετών) έκαναν χρήση αμφεταμινών τον τελευταίο χρόνο.
1,2 εκατομμύρια νεαροί ενήλικες ή ποσοστό 0,9% των νεαρών ενηλίκων (15–34 ετών) έκαναν χρήση αμφεταμινών τον τελευταίο χρόνο.
Διαφοροποίηση από χώρα σε χώρα ως προς τη χρήση αμφεταμινών τον τελευταίο χρόνο μεταξύ νεαρών ενηλίκων: κατώτατη εθνική εκτίμηση 0,0% και ανώτατη εθνική εκτίμηση 2,5%.
Έκσταση
10,6 εκατομμύρια ενήλικες ή ποσοστό 3,1% των ενηλίκων (15–64 ετών) έκαναν χρήση Έκστασης τουλάχιστον μία φορά στη ζωή τους.
1,6 εκατομμύρια ενήλικες ή ποσοστό 0,5% των ενηλίκων (15–64 ετών) έκαναν χρήση Έκστασης τον τελευταίο χρόνο.
1,3 εκατομμύρια νεαροί ενήλικες ή ποσοστό 1,0% των νεαρών ενηλίκων (15–34 ετών) έκαναν χρήση Έκστασης τον τελευταίο χρόνο.
Διαφοροποίηση από χώρα σε χώρα ως προς τη χρήση Έκστασης τον τελευταίο χρόνο μεταξύ νεαρών ενηλίκων: κατώτατη εθνική εκτίμηση 0,1% και ανώτατη εθνική εκτίμηση 3,1%.
Οπιοειδή
1,3 εκατομμύρια προβληματικοί χρήστες οπιοειδών (15–64 ετών).
3,5% του συνόλου των θανάτων Ευρωπαίων ηλικίας 15–39 ετών οφείλονται σε υπερβολική δόση ναρκωτικών, με παρουσία οπιοειδών στα 3/4 περίπου των θανατηφόρων περιστατικών.
Δηλώνονται ως κύρια ουσία χρήσης σε περίπου 45% του συνόλου των αιτήσεων θεραπείας απεξάρτησης στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
700.000 χρήστες οπιοειδών έλαβαν θεραπεία υποκατάστασης το 2012.
