Ένα ζήτημα που απασχολεί περισσότερο από 40 χρόνια την Ελληνική Πολιτεία και ένα μεγάλο μέρος των αξιωματικών των Ενόπλων Δυνάμεων επιλύουν τα υπουργεία Εθνικής Άμυνας και Περιβάλλοντος. Ο λόγος για τη Ζώνη Αστικού Αναδασμού Πικερμίου – Ραφήνας, όπου περίπου 2.000 στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων θα μπορέσουν πλέον να αξιοποιήσουν οικιστικά τις εκτάσεις που κατέχουν στον Αυτόνομο Οικοδομικό Οργανισμό Αξιωματικών (ΑΟΟΑ).
Με την έγκριση της πολεοδομικής μελέτης του ΑΟΟΑ θα δημιουργηθεί ένας νέος οικισμός στο Πικέρμι με σύγχρονη πολεοδομική οργάνωση και υψηλή περιβαλλοντική προστασία, ικανοποιώντας το πολύχρονο αίτημα των μελών του οργανισμού για στεγαστική αποκατάσταση.
Οριστική λύση στο μείζον ζήτημα αξιοποίησης 6.120 στρεμμ. των οικοδομικών συνεταιρισμών Πικερμίου, επιχειρεί να δώσει, μετά από τέσσερις δεκαετίες, το υπουργείο Εθνικής Άμυνας σε συνεργασία με το υπουργείο Περιβάλλοντος, πολεοδομώντας οριστικά περί τα 2.200 στρεμμ.
Σε πρώτη φάση, αναμένεται εντός εξαμήνου η διαδικασία της πολεοδομικής μελέτης, δίδοντας οριστικά σε βάθος διετίας το «πράσινο φως» στους μεριδιούχους για την αναβάθμιση της περιοχής. Βασικός «μέτοχος» της περιοχής είναι ο Αυτόνομος Οικοδομικός Οργανισμός Αξιωματικών (ΑΟΟΑ) με περίπου 2.500 στρέμματα, ενώ με μεγάλο ποσοστό συμμετέχει ο Οικοδομικός Συνεταιρισμός προσωπικού του ΟΤΕ (με 1.108 στρέμμ.), της Ολυμπιακής Στέγης (με 206 στρέμμ.), του Ελληνικού Φοίνικα (με 195 στρέμμ.) και περίπου 1.000 ιδιώτες που κατέχουν περίπου την ίδια έκταση με τον ΑΟΟΑ (συνολικά 2.015 στρέμμ.).
Όπως προβλέπει ο σχεδιασμός, σε έκταση 3.150 στρεμμάτων θα δημιουργηθούν χώροι πρασίνου που θα καλύπτουν τις ανάγκες και των όμορων οικισμών, όπως «Ο Παν», «Καλλιτεχνούπολη», «Άγιος Σπυρίδων ? Διώνη», που είναι ενταγμένοι ως περιοχές α' κατοικίας από τη δεκαετία του 1970, και λειτουργούν χωρίς τις απαραίτητες κοινωφελείς υποδομές. Ο Αυτόνομος Οικοδομικός Οργανισμός Αξιωματικών (ΑΟΟΑ), που εποπτεύεται από το υπουργείο Εθνικής Άμυνας, μέχρι σήμερα έχει δημιουργήσει τον οικισμό «Παπάγου», αντίστοιχους οικισμούς στην Καλαμαριά και Αλεξανδρούπολη, ενώ έχει κατασκευάσει κατοικίες (διαμερίσματα), στις Σέρρες, στα Ιωάννινα, στην Λάρισα, στη Θεσσαλονίκη, στην Κόρινθο και στην Αθήνα στις περιοχές Παγκρατίου και Κάτω Πατησίων (οδός Αχαρνών).
Η περίπτωση Πικερμίου
Στην περιοχή Πικερμίου, ο ΑΟΟΑ αγόρασε το 1972 έκταση 3.300 στρεμμάτων, εκ των οποίων τα 800 στρέμματα ήταν ενταγμένα στο σχέδιο πόλεως (Δεσαμάρι - Αγιος Σπυρίδων) και τα διέθεσε σε 800 μέλη του κατά την τριετία 1987-1989, δημιουργώντας έτσι τον οικισμό «Διώνη». Τα υπόλοιπα, δηλαδή περίπου 2.500 στρέμματα, παραμένουν εκτός σχεδίου πόλεως και αναξιοποίητα. Σε αυτά εστιάζεται η νέα προοπτική, που δίνεται από τον νόμο 4280/2014 για την περιβαλλοντική αναβάθμιση και ιδιωτική πολεοδόμηση. Η έκταση του οργανισμού δεν είναι ανεξάρτητη, αλλά αποτελεί τμήμα συνολικής έκτασης περίπου 6.120 στρεμμάτων, που ανήκει πλην του ΑΟΟΑ, σε τρείς οικοδομικούς συνεταιρισμούς και πάνω από 1.000 ιδιώτες.
Δεσμεύσεις
Αρχικά, ο ΑΟΟΑ και οι συνεταιρισμοί είχαν λάβει όλες τις αναγκαίες εγκρίσεις μέχρι το 1980, στη συνέχεια όμως, η πολιτεία επέβαλε σειρά δεσμεύσεων, δηλαδή χαρακτήρισε ως δασικές ορισμένες εκτάσεις (τα έτη 1973 και 1983), κήρυξε ευρεία περιοχή, ως ιδιαιτέρου κάλλους και αρχαιολογική (το έτος 1984) και επιπλέον περιέλαβε σημαντικές εκτάσεις στο Προεδρικό Διάταγμα «Περί Προστασίας του Όρους Πεντέλη» (το έτος 1988).
Στο παρελθόν έγιναν τρεις προσπάθειες για την ένταξη της περιοχής στο σχέδιο πόλεως. Η πρώτη, την περίοδο 1978 -1981, που παρέμεινε ημιτελής. Στη συνέχεια και αφού η περιοχή είχε κηρυχθεί ως Ζώνη Αστικού Αναδασμού (ΖΑΑ) το 1988, έγιναν δύο νέες προσπάθειες το 2000 και το 2004. Και τα δύο σχέδια διατάγματος του υπουργείου Περιβάλλοντος, κρίθηκαν μη σύννομα από το Συμβούλιο της Επικρατείας (με τα Πρακτικά Επεξεργασίας 246/2000 και 104/2006), κάθε φορά με διαφορετική αιτιολογία και επιβολή νέων δεσμεύσεων, που κατέστησαν δυσχερέστερη την ένταξη σε σχέδιο πόλεως και την αξιοποίηση της έκτασης.
Πολυπλοκότητα
Με τον πρόσφατα ψηφισθέντα νόμο που εισηγήθηκε ο Νίκος Ταγαράς για την «Περιβαλλοντική αναβάθμιση και ιδιωτική πολεοδόμηση», δίνεται η δυνατότητα να επιλυθούν σημαντικά προβλήματα, που κρατούν την έκταση του Πικερμίου αναξιοποίητη.
Παράλληλα, η εφαρμογή του νόμου, θα αποτελέσει οδηγό και για τους λοιπούς συνεταιρισμούς, αφού στην έκταση του Πικερμίου εντοπίζονται τα πλέον πολύπλοκα προβλήματα λόγω των δεσμεύσεων και της ιδιοκτησιακής μορφής. Με τον νέο νόμο μεταβάλλεται ριζικά η πολεοδομική νομοθεσία και δίνεται η δυνατότητα πολεοδόμησης, υπό νέα αντίληψη. Συγκεκριμένα:
A. Επιβάλλεται η παραχώρηση στο Δημόσιο του 50% της εκτάσεως των ενδιαφερομένων, με σκοπό την περιβαλλοντική αναβάθμιση της περιοχής, επιτρέποντας έτσι να πολεοδομηθεί μόνο το υπόλοιπο 50%. Ειδικότερα στην περίπτωση της ΖΑΑ Πικερμίου παραχωρείται στο Δημόσιο το σύνολο των δεσμευμένων εκτάσεων (άνω του 50%).
β. Πολεοδομείται το υπόλοιπο, μη δεσμευμένο, με χαμηλό συντελεστή και δίνεται η δυνατότητα να δημιουργηθεί ένας νέος οικισμός, με σύγχρονη πολεοδομική οργάνωση, σεβασμό στις δεσμεύσεις προστασίας και με υψηλή περιβαλλοντική ευαισθησία. Παράλληλα θα εξυπηρετήσει σημαντικό αριθμό μελών του οργανισμού και των λοιπών συνεταιρισμών και ιδιωτών, που αναμένουν επί δεκαετίες τη στεγαστική τους αποκατάσταση.
