Ο Μαριάνο Ραχόι άνοιξε τον ασκό του Αιόλου με την ενεργοποίηση του Άρθρου 155 για την προσωρινή άρση της αυτονομίας της περιφέρειας της Καταλονίας, σε διάγγελμά του προς τον ισπανικό λαό, γεγονός που προκάλεσε την άμεση αντίδραση της Καταλονίας.
Απειλή στη απειλή η Καταλονία «σήκωσε σήμερα το γάντι», καταγγέλλοντας: «Τα μέτρα της ισπανικής κυβέρνησης συνιστούν πραξικόπημα». Αυτό, διεμήνυσε, λίγα λεπτά πριν τις 9 το βράδυ του Σαββάτου η πρόεδρος της Καταλανικής Βουλής, Κάρμε Φορκαντέλ.
«Ο πρωθυπουργός Ραχόι θέλει το κοινοβούλιο της Καταλονίας να σταματήσει να είναι ένα δημοκρατικό κοινοβούλιο και εμείς δεν θα επιτρέψουμε να συμβεί αυτό», δήλωσε η Κάρμε Φορκαντέλ σε ομιλία που μεταδόθηκε από την τηλεόραση.
«Για αυτόν τον λόγο θέλουμε να στείλουμε στους πολίτες αυτής της χώρας ένα μήνυμα αποφασιστικότητας και ελπίδας. Δεσμευόμαστε σήμερα, έπειτα από τη σοβαρότερη επίθεση κατά των καταλανικών θεσμών από συστάσεώς τους, στην υπεράσπιση της κυριαρχίας του κοινοβουλίου της Καταλονίας», είπε.
Κάρλες Πουτζδεμόντ: Ο λαός της Καταλονίας δεν μπορεί να αποδεχθεί τα μέτρα
Ο αυτονομιστής ηγέτης της Καταλονίας Κάρλες Πουτζδεμόντ δήλωσε με τη σειρά του ότι οι κινήσεις της ισπανικής κυβέρνησης για την Καταλονία είναι οι «χειρότερες επιθέσεις» από τη δικτατορία του Φρανθίσκο Φράνκο.
Ο λαός της Καταλονίας δεν μπορεί να αποδεχθεί τα μέτρα που αποφασίσθηκαν από την ισπανική κυβέρνηση, πρόσθεσε.
Ο ίδιος ζήτησε από το κοινοβούλιο της Καταλονίας να συνεδριάσει για να συζητήσει τα μέτρα που αποφασίσθηκαν από την ισπανική κυβέρνηση.
Ο Καταλανός ηγέτης, πρώην δημοσιογράφος ο οποίος ηγείται της εκστρατείας για την απόσχιση, είχε αρνηθεί να αποκηρύξει την ανεξαρτησία, επικαλούμενος ένα συντριπτικό ποσοστό υπέρ της απόσχισης στο δημοψήφισμα που διεξήχθη την 1η Οκτωβρίου.
Οι καταλανικές αρχές δήλωναν πως περίπου το 90% των ψηφοφόρων ψήφισε υπέρ της ανεξαρτησίας αν και μόνο το 43% των ψηφοφόρων συμμετείχε. Οι αντίπαλοι της απόσχισης στην πλειονότητά τους δεν πήγαν να ψηφίσουν.
Ισπανικά δικαστήρια έκριναν αντισυνταγματική τη διενέργεια του δημοψηφίσματος, αλλά ο Πουτζδεμόντ διεμήνυε πως το αποτέλεσμα είναι δεσμευτικό και πρέπει να γίνει σεβαστό.
Η παρατεταμένη αντιπαράθεση οδήγησε εκατοντάδες επιχειρήσεις να απομακρύνουν την έδρα τους από την Καταλονία και ανάγκασε την ισπανική κυβέρνηση να περιορίσει τις προβλέψεις της για οικονομική ανάπτυξη. Η περιοχή συνεισφέρει το ένα πέμπτο της ισπανικής οικονομίας.
Όλα αυτά την ώρα που το Λαϊκό Κόμμα του Ραχόι- συμφώνησε με το Σοσιαλιστικό Κόμμα της Ισπανίας (PSOE) και τους Ciudadanos, για τη διεξαγωγή τοπικών εκλογών στην Καταλονία τον Ιανουάριο, στο πλαίσιο των έκτακτων μέτρων προσωρινής άρσης του καθεστώτος αυτονομίας και υπαγωγής της περιοχής στον άμεσο έλεγχο της κεντρικής κυβέρνησης.
Ο Ραχόι δήλωσε ότι η κυβέρνηση δεν ήθελε να χρησιμοποιήσει τη συνταγματική της εξουσία για να αναλάβει η Μαδρίτη απευθείας τη διοίκηση της Καταλονίας και ότι επιθυμεί οι εκλογές να διεξαχθούν στην ισπανική επαρχία. Επίσης επισήμανε ότι τα τελευταία στοιχεία που αφορούν την οικονομία της Καταλονίας είναι «ανησυχητικά» και ότι το ΑΕΠ της επαρχίας θα μειωθεί κατά 30% εάν αποσχιστεί από την Ισπανία.
Η απόφαση για την ενεργοποίηση του επίμαχου άρθρου ελήφθη μετά από την έκτακτη συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου σήμερα το πρωί, στην οποία συζητήθηκαν τα μέτρα που πρόκειται να λάβει η Μαδρίτη κατά της κυβέρνησης του Πουτζδεμόντ, μετά τη διεξαγωγή του «παράνομου» δημοψηφίσματος για την ανεξαρτησία της περιφέρειας. Αναμένεται έγκριση από την Άνω Βουλή της Ισπανίας--τη Γερουσία--όπου είναι προγραμματισμένη ψηφοφορία για τις 27 Οκτωβρίου.
Μέσα σε ένα εξαιρετικά φορτισμένο κι ευμετάβλητο περιβάλλον, όλα τα βλέμματα είναι στραμμένα στην επόμενη μέρα.
Τι προβλέπει το άρθρο 155 του ισπανικού συντάγματος
Το άρθρο 155 του ισπανικού συντάγματος επιτρέπει στην κεντρική κυβέρνηση να αναλάβει απευθείας τη διοίκηση ισπανικών ημιαυτόνομων περιοχών σε περιπτώσεις κρίσεων. Μέχρι στιγμής δεν έχει ενεργοποιηθεί στη χώρα, από τότε που αποκαταστάθηκε η δημοκρατία.
Όπως αναφέρει, αν μια περιφερειακή κυβέρνηση "ενεργεί κατά τέτοιο τρόπο ώστε να απειλείται σοβαρά το γενικό συμφέρον της Ισπανίας", η Μαδρίτη "μπορεί να αναλάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα για να την υποχρεώσει να συμμορφωθεί δια της βίας".
Το άρθρο υποδιαιρείται σε δύο παραγράφους και έχει ως εξής:
1. "Εάν μία αυτόνομη κοινότητα δεν εκπληρώνει τις υποχρεώσεις που της επιβάλλονται από το σύνταγμα ή άλλους νόμους ή πράττει με τρόπο ο οποίος ζημιώνει το γενικό συμφέρον της Ισπανίας, η κυβέρνηση, αφού υποβάλει επίσημη διαμαρτυρία στον Πρόεδρο της Αυτόνομης Κοινότητας και στο βαθμό που δεν θα ικανοποιηθεί από την απάντησή του, μπορεί, με την απόλυτη πλειοψηφία της Γερουσίας, να υιοθετήσει μέσα τα οποία η ίδια κρίνει απαραίτητα ώστε να επιβάλει την εκπλήρωση αυτών των υποχρεώσεων και τον σεβασμό του προαναφερθέντος γενικού συμφέροντος".
2. "Σε ό,τι αφορά την εφαρμογή των μέτρων που προβλέπονται στην προηγούμενη παράγραφο, η κυβέρνηση μπορεί να δίνει οδηγίες προς όλες τις αρχές των Αυτόνομων Κοινοτήτων."
Η Ισπανία υποδιαιρείται σε 17 Αυτόνομες Κοινότητες (Περιφέρειες), οι οποίες διαθέτουν τοπικά κοινοβούλια και τοπικές κυβερνήσεις - διοικήσεις οι οποίες λογοδοτούν σε αυτά. Ορισμένες από αυτές, όπως η Γαλικία, η Χώρα των Βάσκων και η Καταλονία, απολαμβάνουν ευρύτερα επίπεδα αυτονομίας, λόγω εθνικών - πολιτιστικών ιδιαιτεροτήτων.
Μολονότι το μοντέλο διάρθρωσης του ισπανικού κράτους έχει έντονο το στοιχείο της αποκέντρωσης, η χώρα είναι ενιαίο και όχι ομοσπονδιακό κράτος και σε καμία εκ των επαρχιών δεν αναγνωρίζεται δικαίωμα αυτοδιάθεσης - απόσχισης ή άσκησης εξωτερικής πολιτικής διάφορης από εκείνη της κεντρικής ισπανικής κυβέρνησης.
Η Καταλονία αυτή τη στιγμή απολαμβάνει μεγάλη αυτονομία περιλαμβανομένου του ελέγχου της αστυνομίας της, της παιδείας και της υγείας.
Η Καταλονία αντιπροσωπεύει το ένα πέμπτο της ισπανικής οικονομίας και οι υποστηρικτές της ανεξαρτησίας διατείνονται ότι η περιοχή συνεισφέρει υπερβολικά στην εθνική οικονομία. Αντίθετα, οι πολέμιοι της ανεξαρτησίας υποστηρίζουν ότι η Καταλονία είναι ισχυρότερη ως τμήμα της Ισπανίας και ότι πιθανή απόσχισή της μπορεί να επιφέρει οικονομική καταστροφή για ολόκληρη τη χώρα.
Περίπου 1.200 εταιρείες με έδρα την Καταλονία μετέφεραν ήδη την έδρα τους σε άλλες περιοχές της Ισπανίας έπειτα από το δημοψήφισμα, ενώ αυτή την εβδομάδα η Μαδρίτη αναθεώρησε προς τα κάτω, στο 2,3% του ΑΕΠ (από 2,6%) την πρόβλεψή της για τον ρυθμό ανάπτυξης της ισπανικής οικονομίας αποδίδοντάς το στην αβεβαιότητα λόγω της καταλανικής κρίσης.
Μετά την ενεργοποίηση του άρθρου 155, το ισπανικό υπουργικό συμβούλιο προτείνει τη διάλυση της περιφερειακής κυβέρνησης της Καταλονίας και τη διενέργεια τοπικών εκλογών τον Ιανουάριο καθώς και την ανάληψη του ελέγχου της 16.000 ανδρών αστυνομικής δύναμης της επαρχίας.
Έπειτα από τη σημερινή έκτακτη συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου τα επόμενα βήματα θα εξεταστούν από επιτροπή της Γερουσίας πριν από την τελική ψηφοφορία. Το συντηρητικό Λαϊκό Κόμμα (PP) του Ραχόι έχει την πλειοψηφία στη Γερουσία, γεγονός που σημαίνει ότι οι προτάσεις θα υπερηψηφιστούν.
