Μέσα στο Προεδρικό Μέγαρο και σε live σύνδεση με τα ελληνικά κανάλια ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντόγαν επιχειρηματολόγησε επί ώρα γιατί πρέπει να αναθεωρηθεί η Συνθήκη της Λωζάνης και γιατί η μειονότητα στη Δυτική Θράκη πρέπει να λέγεται τουρκική και όχι μουσουλμανική. Μεταξύ Ερντογάν και Προκόπη Παυλόπουλου εξελίχθηκε ένα ντιμπέιτ καθώς δεν περιορίστηκαν σε μία απλή δήλωση on camera αλλά επανήλθαν και οι δύο με δηλώσεις με τον Τούρκο πρόεδρο μάλιστα να θέλει να έχει τον τελευταίο λόγο.
Η αρχή έγινε με τον κ. Παυλόπουλο, ο οποίος έθεσε το θέμα της αναθεώρησης της Συνθήκης της Λωζάνης που είχε αναφέρει ο Ερντογάν στη συνέντευξή του στον ΣΚΑΙ. Κατά τις δηλώσεις τους στην κάμερα, ο κ. Παυλόπουλος χαρακτήρισε ιστορική την επίσκεψη Ερντογάν και είπε ότι η Ελλάδα στηρίζει την ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας: «Είμαστε εδώ εμείς οι Ελληνες για να σφίξουμε το χέρι και να δημιουργήσουμε γέφυρες φιλίας και όχι διχασμό και να γίνουμε η πόρτα για την είσοδο της Τουρκίας στην ΕΕ». Στη συνέχεια ζήτησε τον πλήρη σεβασμό του διεθνούς δικαίου και αναφερόμενος στη Συνθήκη της Λωζάνης είπε: «Η βάση που θεμελίωσε τη φιλία μας ήταν η συνθήκη της Λωζάνης. Για μας αυτή η συνθήκη είναι αδιαπραγμάτευτη, δεν χρειάζεται ούτε αναθεώρηση, ούτε επικαιροποίηση, καλύπτει πλήρως τα ζητήματα». Και συνέχισε ο κ. Παυλόπουλος: «Τα ίδια που είπα για το μέλλον της Τουρκίας ισχύουν και για τις υπόλοιπες χώρες, πχ FYROM, Αλβανία αλλά και εκεί υπάρχουν προϋποθέσεις. Ονόματα που προσβάλλουν την ιστορία που αποπνέουν αλυτρωτισμό δεν είναι αποδεκτά από το διεθνές δίκαιο. Οι χώρες επίσης που θέλουν να γίνουν μέλη της ΕΕ πρέπει να σέβονται τα ανθρώπινα δικαιώματα. Στο Κυπριακό ξέρετε πώς εμείς οι Ελληνες θέλουμε λύση δίκαιη και βιώσιμη. Ομως η λύση οφείλει να σέβεται την κυριαρχία του κράτους μέλους της ΕΕ και τι σημαίνει αυτό είναι γνωστό. Εδώ είμαστε όλοι μαζί για να φτάσουμε σε λύση». Πρόσθεσε τέλος ότι «είναι ανάγκη για τις σχέσεις μας να υπάρξει ειλικρινής εφαρμογή της συνθήκης ΕΕ-Τουρκίας για το θέμα των προσφύγων. Εφαρμόζοντας αυτή τη συνθήκη αφού έλαχε στους δύο λαούς να έχουν τις επιπτώσεις από έναν πόλεμο που δεν επιδιώξαμε θα αποδείξουμε τα ιδεώδη που τα διαπνέουν, της δικαιοσύνης και του ανθρωπισμού».
Τι ακολούθησε μετά; Οι δηλώσεις Ερντογάν, ο οποίος επιχειρηματολόγησε επί ώρα γιατί πρέπει να αναθεωρηθεί η ιστορική συνθήκη.
Ο κ. Ερντογάν είπε ότι όπως ο ομόλογός του μίλησε ξεκάθαρα το ίδιο θα έκανε και ο ίδιος: «Για τη Συνθήκη της Λωζάνης υπάρχουν εκκρεμότητες που δεν κατανοούνται σωστά. Αυτή είναι μία συμφωνία που υπογράφτηκε πριν 94 χρόνια και δεν αφορά μόνο την Ελλάδα, υπήρξαν 11 χώρες που εμπλέκονται. Στη Συνθήκη υπάρχει ακόμα και η Ιαπωνία! Μιλάμε για μία συμφωνία με όλες αυτές τις χώρες. Μέσα στο διάστημα των 94 ετών ξαναοικοδομείται ο πλανήτης. Αλλαξαν πολλά και εμφανίστηκαν νέα θέματα μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας στο διάστημα αυτό. Πχ στη Συνθήκη χαρακτηρίζεται μουσουλμανική η μειονότητα στην Ελλάδα, είναι σωστό, αλλά στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο υπάρχει αναφορά στη λέξη τουρκική μειονότητα. Μπορούμε να απαντήσουμε στο ερώτημα αν οι μουσουλμάνοι στη Δ. Θράκη μπορούν να ζήσουν τη θρησκεία τους βάσει της Συνθήκης της Λωζάνης; Υπάρχουν προσπάθειες για να διορίζεται ο αρχιμουφτής από άτομα που διορίζει το κράτος. Στην Τουρκία ο Πατριάρχης δεν είναι διορισμένος. Ο πατριάρχης εκλέγεται από την Αγία Σύνοδο. Στη Δ. Θράκη όμως εξακολουθούν να μη μπορούν οι ιμάμηδες να εκλέγουν τον αρχιμουφτή τους. Πώς λοιπόν είναι σε ισχύ η Συνθήκη της Λωζάνης; Αρα δεν εφαρμόζετε τη Συνθήκη της Λωζάνης. Στην Τουρκία δεν υπάρχουν διακρίσεις στους χώρους προσευχής, αλλά στη Δυτική Θράκη δεν μπορούν ούτε να πουν τη λέξη τουρκική. Δεν μπορούν να γράψουν τη λέξη τουρκική στην πινακίδα ενός σχολείου. Πρέπει να ξεπεράσουμε αυτά τα θέματα. Αυτό εννοώ με την επικαιροποίηση της Συνθήκης της Λωζάνης. Υπάρχουν όμως και στρατιωτικά θέματα. Οταν αποχωρήσατε από το ΝΑΤΟ εμείς σας στηρίξαμε για να ξαναγίνετε μέλος. Για το Κυπριακό, εσείς δεν είχατε πάρει μέρος στις συνομιλίες, αλλά εγώ είχα πάρει. Στόχος μας να βρεθεί μαι βιώσιμη λύση στην Κύπρο το ίδιο και στο Αιγαίο. Υπάρχουν διάφορα θέματα που υπάρχουν στην συνθήκη της Λωζάνης, έχουν αλλάξει πάρα πολλά πράγματα τόσα χρόνια που έχουν περάσει. Αν εξετάσουμε όλα αυτά τα θέματα θα δούμε ότι πρέπει να αλλάξουν κάποια πράγματα. Και το θέμα της προστασίας των δικαιωμάτων των δικών μας ανθρώπων στη Θράκη είναι ένα πρώτης προτεραιότητας θέμα».
Και ενώ τυπικά, ο on camera χαιρετισμός θα έληγε εκεί, ο κ. Παυλόπουλος ζήτησε να κάνει παρέμβαση μετά το τέλος της δήλωσης του κ. Ερντογάν για να πει τα εξής: «Σας θυμίζω ότι δεν είμαι εκτελεστικός πρόεδρος όπως εσείς, έχω απάντηση για όσα είπατε, αλλά θα τα πείτε με την κυβέρνηση. Εκείνο που πρέπει να κάνουμε είναι να στηρίξουμε μία ειλικρινή φιλία. Εχω μία μόνο παρατήρηση για την επικαιροποίηση της Συνθήκης της Λωζάνης που αναφέρατε. Οι συνθήκες δεν χρειάζονται αναθεώρηση, οι μέθοδοι ερμηνείας του δικαίου είναι εκείνες που προσαρμόζουν τη Συνθήκη στα εκάστοτε δεδομένα. Αυτό λέγεται ερμηνεία. Ας αποφεύγαμε ορισμένους όρους που δεν ταιριάζουν νομικά, για να αποφεύγονται παρεξηγήσεις. Συγχωρέστε μου την παρέμβαση».
Το ντιμπέιτ συνεχίστηκε καθώς και ο κ. Ερντογάν θέλησε να έχει τον τελευταίο λόγο: «Εγώ δεν είμαι καθηγητής αλλά ξέρω πολύ καλά το Δίκαιο. Στο Δίκαιο της πολιτικής υπάρχει όρος για επικαιροποίηση των Συνθηκών, αρκεί να υπάρχει συμφωνία των χωρών. Υπάρχουν τέτοια παραδείγματα από τον κόσμο. Εγώ αναφέρθηκα σε αυτά τα θέματα επειδή τα θέσατε εσείς. Αν δεν κάνατε αναφορά εγώ αυτά θα τα συζητούσα με Τσίπρα, όπως και να συμβαίνει τα συζητήσαμε».
Κλείνοντας την πρώτη τοποθέτησή του ο Τούρκος πρόεδρος επανήλθε στο θέμα της Συνθήκης της Λωζάνης λέγοντας «ότι υπάρχουν διάφορα θέματα, δεν είναι εύκολο έχουν περάσει 94 χρόνια, έχουν αλλάξει πάρα πολά στο διάστημα αυτό. Αν εξετάσουμε όλα τα θέματα αυτό πιστεύω ότι και οι δύο πλευρές θα δεχθούν ότι πρέπει να αλλάξουμε ορισμένα πράγματα». Χαρακτήρισε, για μία ακόμη φορά «το θέμα της προστασίας των ομογενών μας στη δυτική Θράκη ως ύψιστης προτεραιότητας για εμάς». Αναφερόμενος στην επίσκεψή του στη Θράκη είπε ότι «επιθύμησα να πραγματοποιήσω μια επίσκεψη στη Δυτική Θράκη δυστυχώς όμως κάποιοι ενοχλούνται και προκαλούν προβοκάτσια για την επίσκεψη αυτή. Αναρτήθηκαν διάφορες αφίσες, γράφτηκαν συνθήματα, βέβαια σε κάθε κοινωνία υπάρχουν και τα συν και τα πλην, αλλά πρέπει να μην ξεχάσουμε ότι ένας Πρόεδρος της Δημοκρατίας επέδειξε το θάρρος να κάνει αυτή την επίσκεψη μετά από 65 χρόνια και αυτά τα στοιχεία πρέπει να τεθούν υπό έλεγχο». «Η δική μου επιθυμία ήταν η επίσκεψη αυτή να έχει θετικά αποτελέσματα. Εμείς να μην ασχοληθούμε με το κενό μέρος του ποτηριού, πρέπει να κοιτάξουμε στο γεμάτο μέρος του ποτηριού και να ενισχύσουμε τις διμερείς σχέσεις. Πιστεύω ότι με την επίσκεψη αυτή να κοιτάξουμε μπροστά» ολοκλήρωσε ο κ. Ερντογάν.
