Τη δυνατότητα σε όσους έχουν συνάψει Σύμφωνο Συμβίωσης να συμμετάσχουν στην διαδικασία της αναδοχής (όχι όμως και της υιοθεσίας), ρύθμιση που ανοίγει το δρόμο της αναδοχής και για τα ομόφυλα ζευγάρια δίνει το νομοσχέδιο του υπουργείου Εργασίας που κατέθεσε χθες στη Βουλή η αρμόδια αναπληρώτρια υπουργός Θεανώ Φωτίου.
Θεσπίζεται επίσης για πρώτη φορά στην Ελλάδα ο θεσμός της επαγγελματικής αναδοχής για τις περιπτώσεις παιδιών ΑμεΑ ή παιδιών με έντονα ψυχολογικά προβλήματα. Ο ανάδοχος γονέας θα αμείβεται με μηνιαία αντιμισθία και θα του παρέχεται ασφαλιστική κάλυψη ασθένειας και συντάξεως. Στόχος είναι να λυθεί το πρόβλημα της έλλειψης υποψηφίων αναδόχων γονέων για τις ευαίσθητες αυτές ομάδες παιδιών.
Το νομοσχέδιο δίνει έμφαση στη διαφάνεια και την πάταξη των κυκλωμάτων εμπορίας παιδιών, όπως επίσης και η πανελλαδική επίβλεψη της πορείας υιοθεσιών και αναδοχών στη χώρα μας προκειμένου να επιτευχθεί η αποιδρυματοποίηση των παιδιών που σήμερα φιλοξενούνται σε ιδρύματα.
Ειδικότερα το νομοσχέδιο προβλέπει
1. Θέσπιση συμβουλευτικού γνωμοδοτικού οργάνου, του «Εθνικού Συμβουλίου Αναδοχής Υιοθεσίας» (Ε.Σ.Αν.Υ). Με τον συντονισμό του Εθνικού Συμβουλίου επιδιώκεται η γρήγορη και αποτελεσματική συνεργασία όλων των εμπλεκομένων φορέων. Έμφαση δίνεται στην πανελλαδική επίβλεψη της πορείας υιοθεσιών και αναδοχών.
2. Εθνικό Μητρώο Ανηλίκων, στο οποίο καταγράφονται υποχρεωτικά όλα τα παιδιά που διαβιούν σε μονάδες παιδικής προστασίας. Τηρείται από το Εθνικό Κέντρο Κοινωνικής Αλληλεγγύης και καταγράφει τα στοιχεία όλων των ανήλικων που τοποθετούνται σε μονάδες παιδικής προστασίας ή πρόκειται να τοποθετηθούν σε ανάδοχο γονέα ή να υιοθετηθούν. Βασικός σκοπός είναι η προστασία των δικαιωμάτων των παιδιών, με την προσδοκία ότι η καταγραφή τους θα καταστήσει ευκολότερη την παρακολούθηση της οικογενειακής αποκατάστασής τους, μέσω του θεσμού της αναδοχής και της υιοθεσίας.
3. Εθνικό Μητρώο Υποψήφιων Ανάδοχων Γονέων, στο οποίο καταχωρούνται όσοι επιθυμούν να υιοθετήσουν παιδί ή να γίνουν ανάδοχοι γονείς, εφόσον πληρούν όλες τις νόμιμες προϋποθέσεις και έχουν παρακολουθήσει το υποχρεωτικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα. Η καινοτομία έγκειται στο ότι η καταγραφή θα πραγματοποιείται πριν από την τοποθέτηση του ανηλίκου σε αυτούς. Επίσης προβλέπεται Εθνικό Μητρώο Υποψήφιων Θετών Γονέων, όπως επίσης Εθνικό Μητρώο Εγκεκριμένων Αναδοχών και Εθνικό Μητρώο Υιοθεσιών.
4. Δυνατότητα ανάθεσης διεξαγωγής της επίμαχης κοινωνικής έρευνας και της σύνταξης κοινωνικής έκθεσης σε πιστοποιημένους κοινωνικούς λειτουργούς του Συνδέσμου Κοινωνικών Λειτουργών Ελλάδας (Σ.Κ.Λ.Ε.). Με την αποκέντρωση της διαδικασίας, επιχειρείται να λυθεί ένα χρόνιο πρόβλημα που ταλανίζει τις κοινωνικές υπηρεσίες και επιβαρύνει αρνητικά τους υποψήφιους ανάδοχους/θετούς γονείς, δηλαδή το πρόβλημα της ελλιπούς στελέχωσης των κοινωνικών υπηρεσιών και της καθυστερημένης ολοκλήρωσης των κοινωνικών ερευνών. Για πρώτη φορά δίνεται η δυνατότητα ανάθεσης της διενέργειας της κοινωνικής έρευνας σε άλλη υπηρεσία ή σε πιστοποιημένο κοινωνικό λειτουργό ώστε να μην χρονίζει η διαδικασία.
Με τις παρεμβάσεις αυτές το αρμόδιο υπουργείο στοχεύει στη μείωση του χρόνου αναμονής των ανάδοχων – θετών γονέων και στην αποσυμφόρηση των υπηρεσιών. Είναι ενδεικτικό πως προβλέπεται η υποχρέωση ολοκλήρωσης της κοινωνικής έρευνας για αναδοχή παιδιού σε 3 μήνες, αντί των 6 ή και παραπάνω που έως τώρα απαιτούνται, ενώ τίθεται για πρώτη φορά μέγιστο χρονικό όριο παραμονής ενός υποψηφίου αναδόχου γονέα στο Εθνικό Μητρώο στα 3 έτη. “Η θεσμοθέτηση του συντετμημένου χρόνου κατά τον οποίο υποχρεωτικά θα ολοκληρώνεται η κοινωνική έρευνα, αποτελεί πάγιο αίτημα των υποψηφίων γονέων, οι οποίοι πολλές φορές αποκαρδιώνονται από τις επιμηκυμένες διαδικασίες και ανακαλούν το ενδιαφέρον τους”, αναφέρεται στην Έκθεση Αξιολόγησης του νομοσχεδίου.
Με τις προτεινόμενες ρυθμίσεις επιλύονται χρόνια προβλήματα του θεσμού της αναδοχής, καθώς επεκτείνεται για πρώτη φορά η οικονομική ενίσχυση της αναδοχής και μετά την ενηλικίωση του παιδιού αν αυτό είναι ΑμεΑ ή σπουδάζει στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Η οικονομική ενίσχυση των αναδόχων θα καταβάλλεται από ενιαίο φορέα, ενώ ο ανήλικος που τοποθετείται σε ανάδοχο θα καλύπτεται ιατροφαρμακευτικά από τον ασφαλιστικό φορέα του ανάδοχου γονέα. Επίσης, παρέχεται φιλοξενία, κατά προτεραιότητα, στις φοιτητικές εστίες για περιπτώσεις σπουδαστών τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, Όσον αφορά στην υιοθεσία, καθιερώνεται υποχρεωτική επιμόρφωση των υποψηφίων θετών γονέων, πριν από την τοποθέτηση παιδιών σε αυτούς, μετά την ολοκλήρωση της οποίας οι υποψήφιοι θετοί γονείς εγγράφονται στο Εθνικό Μητρώο Υποψηφίων Θετών Γονέων.
Για πρώτη φορά οι υποψήφιοι θετοί γονείς θα είναι υποχρεωμένοι να εγγράφονται σε ένα κεντρικό μητρώο, πριν υιοθετήσουν το παιδί τους.
