Με διακοπή κάθε δεσμού με το Οικουμενικό Πατριαρχείο στην Κωνσταντινούπολη απάντησε η Ρωσική Εκκλησία στην απόφαση που έλαβε το Φανάρι να αναγνωρίσει ως αυτοκέφαλη την Ουκρανική Εκκλησία, ανεξαρτητοποιώντας την από τη Μόσχα.
Το προηγούμενο διάστημα υπήρξε έντονο παρασκήνιο ανάμεσα σε δύο πλευρές, που είχε κορυφωθεί με την απόφαση της Ιεράς Συνόδου της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας σύμφωνα με την οποία ο πατριάρχης Μόσχας και Πασών των Ρωσιών, Κύριλλος, δεν θα μνημόνευε πλέον τον Οικουμενικό Πατριάρχη, Βαρθολομαίο. Στο πλευρό της Ρωσικής Εκκλησίας βρισκόταν και το Κρεμλίνο, που είχε ταχθεί υπέρ της διατήρησης της ενότητας.
Ωστόσο, οι αντιδράσεις της ρωσικής πλευράς δεν πτόησαν το Φανάρι, που προχώρησε στην αναγνώριση του αυτοκέφαλου της Ουκρανικής Εκκλησίας κατά την πρόσφατη συνεδρίαση της Ιεράς Συνόδου, που συνεδρίασε το τριήμερο 9-11 Οκτωβρίου. Το Πατριαρχείο αποφάσισε επίσης να επαναφέρει τον Πατριάρχη Φιλάρετο και τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο Λαέτιτς, ενώ απηύθυνε έκκληση προς τις εμπλεκόμενες πλευρές να αποφύγουν καταλήψεις Ναών, Μονών και περιουσιακών στοιχείων, καθώς και να απέχουν από κάθε πράξη βίας και εκδικητικότητας.
Η μεγαλύτερη ρήξη στη σύγχρονη ιστορία της Ορθοδοξίας
Η απάντηση της Ρωσικής Εκκλησίας και η απόφασή της να διακόψει κάθε δεσμό αποτελεί το μεγαλύτερο ρήγμα που έχει εκδηλωθεί στη σύγχρονη ιστορία της Ορθοδοξίας.
Ο επικεφαλής του Τμήματος Δημοσίων Σχέσεων της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ρωσίας, Μητροπολίτης Ιλαρίων, δήλωσε ότι η Ιερά Σύνοδος, που συνεδρίασε στο Μινσκ της Λευκορωσίας, έκρινε ότι είναι αδύνατον πλέον να συνεχιστούν οι επαφές με την Κωνσταντινούπολη, ανακοινώνοντας με αυτόν τον τρόπο την de facto διακοπή των σχέσεων των δύο εκκλησιών.
«Στη σημερινή συνεδρίαση της Ιεράς Συνόδου, ελήφθη η απόφαση να σταματήσει πλήρως κάθε επικοινωνία με το Πατριαρχείο Κωνσταντινούπολης. Ήταν μια επιβεβλημένη απόφαση, όμως, η Ιερά Σύνοδος δεν μπορούσε να λάβει άλλη απόφαση καθώς η λογική των πρόσφατων ενεργειών του Πατριαρχείου Κωνσταντινούπολης οδηγούσε σε αυτό», τόνισε ο Μητροπολίτης Ιλαρίων.
Ο Μητροπολίτης εξέφρασε την ελπίδα να αλλάξει απόφαση το Οικουμενικό Πατριαρχείο της Κωνσταντινούπολης στο θέμα του αυτοκέφαλου της Ουκρανικής Εκκλησίας.
Λίγο νωρίτερα, ο πατριάρχης Μόσχας και Πασών των Ρωσιών είχε εκφράσει την ελπίδα να μείνει ενωμένη η Ορθόδοξη Εκκλησία και να ξεπεράσει τις δυσκολίες.