Η αναστολή των περικοπών στις συντάξεις, για όσο χρονικό διάστημα η χώρα μας θα επιτυγχάνει τα συμφωνημένα πρωτογενή πλεονάσματα, είναι η λύση προς την οποία προσανατολίζονται οι Ευρωπαίοι, όπως αναφέρουν πηγές που παρακολουθούν από κοντά τις διεργασίες γύρω από το ελληνικό ζήτημα.
Η σχετική εισήγηση αναμένεται να διατυπωθεί στην πρώτη έκθεση ενισχυμένης μεταμνημονιακής εποπτείας της Ελλάδας, η οποία προβλέπεται να είναι έτοιμη περί τις 20 Νοεμβρίου, ώστε οι τελικές αποφάσεις να ληφθούν πιθανότατα στο Eurogroup της 3ης Δεκεμβρίου.
Οι πληροφορίες αυτές διαψεύδουν τις κυβερνητικές προσδοκίες για οριστική ακύρωση των ήδη ψηφισμένων μειώσεων –και μάλιστα ενώ ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας υποστήριξε μόλις προχθές ότι «η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε τον ελληνικό προϋπολογισμό χωρίς περικοπές στις συντάξεις». Πρόκειται για μια δήλωση που εκθέτει τον πρωθυπουργό, καθώς δείχνει είτε άγνοια των ευρωπαϊκών διαδικασιών είτε εσκεμμένη διαστρέβλωση της πραγματικότητας, με στόχο τη δημιουργία εντυπώσεων, διότι:
1. Η Κομισιόν δεν ενέκρινε ακόμα κανέναν ευρωπαϊκό προϋπολογισμό στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου. Απλώς παρέλαβε τα προσχέδια προϋπολογισμού των κρατών-μελών της ευρωζώνης την περασμένη Δευτέρα, εξέτασε τις βασικές προβλέψεις τους, για να διαπιστώσει εάν πληρούν τους ευρωπαϊκούς κανονισμούς και τις προδιαγραφές του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης, και την Παρασκευή ζήτησε διευκρινίσεις από 6 χώρες (Ιταλία, Γαλλία, Βέλγιο, Ισπανία, Πορτογαλία, Σλοβενία) που ξέφυγαν από τους όρους του Συμφώνου. Η Ελλάδα δεν ήταν μεταξύ των χωρών που κλήθηκαν να στείλουν διευκρινίσεις, όμως αυτό δεν σημαίνει ότι εγκρίθηκαν οι εκτιμήσεις της για τα μεγέθη του προϋπολογισμού, ούτε ότι η Κομισιόν άναψε το «πράσινο φως» για να μην περικοπούν οι συντάξεις και να εφαρμοστούν τα αντίμετρα. Η αξιολόγηση όλων των προσχεδίων θα ανακοινωθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή μετά τις 15 Νοεμβρίου, με τη μορφή συστάσεων προς κάθε χώρα.
2. Το ζήτημα των συντάξεων, των αντίμετρων, των πρωτογενών πλεονασμάτων και της τήρησης των υπόλοιπων μεταμνημονιακών δεσμεύσεων της Ελλάδας θα κριθούν από το Eurogroup, με βάση την έκθεση ενισχυμένης μεταμνημονιακής εποπτείας που θα υποβάλουν οι θεσμοί.
Γιατί κερδίζει έδαφος η αναστολή του μέτρου
Σύμφωνα με τις τελευταίες πληροφορίες, η έκθεση θα τάσσεται υπέρ του «παγώματος» των παρεμβάσεων στις συντάξεις. «Η σημερινή εικόνα του ασφαλιστικού συστήματος και του κρατικού προϋπολογισμού φαίνεται πως επιτρέπει να μη θιγούν οι συντάξεις από την 1η Ιανουαρίου 2019. Ωστόσο, δεν αποκλείεται οι συνθήκες να αλλάξουν στην πορεία προς το χειρότερο και έτσι να καταστεί επιβεβλημένη η κατάργηση της προσωπικής διαφοράς. Επομένως, το μέτρο δεν πρέπει να καταργηθεί, αλλά να ανασταλεί, προκειμένου να μπορεί να επιστρατευθεί, εάν χρειαστεί», εξηγούν οι προαναφερθείσες πηγές. Το «πάγωμα» των μειώσεων έχει δύο πρόσθετα πλεονεκτήματα, έναντι της κατάργησής τους:
1. Εκτιμάται ότι θα γίνει ευκολότερο αποδεκτό από τη Γερμανία και τους «σκληρούς» της ευρωζώνης, ενώ θα ικανοποιήσει εν μέρει τις ανησυχίες του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) και των αγορών. Το ΔΝΤ έχει μεν συμφωνήσει να μην ξανατοποθετηθεί δημοσίως για το θέμα ώσπου να εκδώσει την έκθεσή του για την Ελλάδα τον Ιανουάριο, όμως η «εκεχειρία» αυτή δεν σημαίνει ότι έχει αλλάξει απόψεις.
2. Θα λειτουργεί ως μοχλός πίεσης προς την εκάστοτε κυβέρνηση, προκειμένου να μην αποκλίνει από τους στόχους για τα πρωτογενή πλεονάσματα. Ουσιαστικά, πρόκειται για μια νέα εκδοχή του «αυτόματου δημοσιονομικού κόφτη», που είχε επιβληθεί στο πλαίσιο του 3ου Μνημονίου και επέβαλλε τη λήψη πρόσθετων μέτρων, σε περίπτωση σημαντικών αποκλίσεων από τα επιδιωκόμενα πρωτογενή πλεονάσματα.
Αυτοψία των τεχνικών κλιμακίων στην Αθήνα
Μέχρι στιγμής, η κυβέρνηση όχι μόνο απέφυγε τη μέγγενη του «κόφτη», αλλά και επαίρεται για την υπεραπόδοση του προϋπολογισμού πέρυσι (πρωτογενές πλεόνασμα 4,2% του ΑΕΠ με όρους μνημονίου και 4% με βάση τον τρόπο υπολογισμού της ΕΛΣΤΑΤ), προβλέποντας αντίστοιχη επίδοση φέτος και το 2019, αλλά αδιαφορώντας για το γεγονός ότι η υπέρβαση των στόχων είναι προϊόν υπερβολικής λιτότητας, υπερσυγκράτησης δαπανών και μη εξόφλησης ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου προς τους ιδιώτες. Γι’ αυτό και τα τεχνικά κλιμάκια των δανειστών, που πιάνουν ξανά δουλειά στην Αθήνα την Πέμπτη και την Παρασκευή, θα εξετάσουν λεπτομερώς τις προβλέψεις του υπουργείου Οικονομικών για την πορεία του κρατικού προϋπολογισμού φέτος και το 2019, με στόχο να διαπιστώσουν εάν η υπεραπόδοση είναι διατηρήσιμη. Οι τεχνοκράτες των πιστωτών θα έχουν στη διάθεσή τους πλέον και τα επικαιροποιημένα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για το πρωτογενές πλεόνασμα, το δημοσιονομικό πλεόνασμα και το χρέος του 2017, τα οποία ανακοινώνονται σήμερα.
Εκτός από τα τεχνικά κλιμάκια που θα «ξεσκονίσουν» τα δημοσιονομικά μεγέθη, την επόμενη εβδομάδα θα πιάσουν δουλειά στην Αθήνα και τεχνοκράτες ειδικευμένοι στα τραπεζικά, οι οποίοι θα εστιάσουν στην κατάσταση των τραπεζών, την πορεία μείωσης των «κόκκινων» δανείων, τον εξωδικαστικό μηχανισμό και τον νόμο Κατσέλη. Η κυβέρνηση θα προτείνει να υπαχθούν στον εξωδικαστικό και μισθωτοί, συνταξιούχοι και ελεύθεροι επαγγελματίες που έμειναν εκτός της ρύθμισης των 120 δόσεων. Επίσης, θα ζητήσει να παραταθεί για άλλον ένα χρόνο, έως το τέλος του 2019, η προστασία της πρώτης κατοικίας από πλειστηριασμούς, με βάση τον νόμο Κατσέλη. Ωστόσο, οι πιθανότητες να διατηρηθεί αυτούσιο το υφιστάμενο καθεστώς είναι μηδαμινές.
