Μπορεί να «σαρώνει» σε όλο τον κόσμο ως εφαρμογή που ήρθε για να προκαλέσει τις αισθήσεις μας τροποποιώντας το πρόσωπό μας έτσι ώστε να μοιάζει γηραιότερο (ή νεότερο) αλλά πόσο πραγματικά την ξέρουμε; Η τεράστια απήχηση που δείχνει να έχει το FaceApp καθιστά απαραίτητη τη διαλεύκανση ζητημάτων που άπτονται της χρήσης αλλά και της ασφάλειάς της για το κοινό.
Και αυτό καθώς εκφράζονται έντονοι προβληματισμοί για τους όρους χρήσης της και για το τί αυτοί συνεπάγονται για τις ίδιες τις φωτογραφίες και τα δεδομένα των χρηστών. Δεν είναι λίγοι όσοι ισχυρίζονται ότι η εταιρία αποκτά πρόσβαση σε μια γιγαντιαία βάση δεδομένων αποτελούμενη από φωτογραφικό υλικό του κόσμου και το οποίο θα μπορούσε με ευκολία να διαχυθεί στο διαδίκτυο.\
Τι ακριβώς συμβαίνει τελικά; Παρακάτω οι απαντήσεις σε καίρια ερωτήματα που οφείλει ο καθένας και η καθεμιά να έχει στο πίσω μέρος του μυαλού πριν κατεβάσει και χρησιμοποιήσει την εφαρμογή.
Τι είναι το FaceApp;
Εδώ είναι το παράδοξο καθώς δεν πρόκειται αρχικά για μια καινούρια εφαρμογή. Είχε γίνει γνωστή πριν δυο χρόνια με τα «ethnicity filters» τα οποία «μεταμόρφωναν» τους χρήστες σε άτομα άλλης εθνικότητας ή φυλής. Προκλήθηκαν ωστόσο έντονες αντιδράσεις και το φίλτρο εγκαταλείφθηκε. Τα φίλτρα όμως δεν περιορίζονται σε αυτό, καθώς μπορεί να δώσει διάσταση ηλικιακή στο πρόσωπο ή να του βάλει γυαλιά οράσεως ή ηλίου. Φυσικά και να προσθέσει την απαραίτητη κόμη ή να βάλει ένα διάπλατο χαμόγελο στον ενδιαφερόμενο. Αυτά γίνονται μέσω τεχνητής νοημοσύνης, με έναν αλγόριθμο να παίρνει την εικόνα του προσώπου και να την τροποποιεί με βάση άλλες εικόνες.
Ποιο είναι το πρόβλημα;
Πολλοί ήταν εκείνοι που εξέφρασαν προβληματισμό όταν ο developer Τζόσουα Νόζι έγραψε στο Twitter πως το FaceApp ανεβάζει φωτογραφίες από τα smartphones χρηστών χωρίς να ζητά άδεια. Ο ισχυρισμός διαψεύστηκε από έναν Γάλλο ερευνητή κυβερνοασφαλείας γνωστό ως «Έλιοτ Άντερσον», ο οποίος μετά από σχετική έρευνα διαπίστωσε πως δεν λαμβάνει χώρα τέτοιου είδους μαζικό upload. Η εφαρμογή ανεβάζει μόνο τις φωτογραφίες που υποβάλλονται από τους χρήστες κάτι που επιβεβαίωσε και η ίδια εταιρεία.
Πώς γίνεται η αναγνώριση του προσώπου;
Κάποιοι θεωρούν πως το FaceApp μπορεί να χρησιμοποιεί δεδομένα που συλλέγονται από τις φωτογραφίες χρηστών ούτως ώστε να «εκπαιδεύονται» οι αλγόριθμοι που είναι «επιφορτισμένοι» με την αναγνώριση προσώπου- κάτι που μπορεί να γίνεται και μετά τη διαγραφή των φωτογραφιών, αρκεί να έχουν κρατηθεί οι διαστάσεις τους. Ο CEO της εταιρείας ωστόσο το αρνείται κατηγορηματικά ξεκαθαρίζοντας ότι η χρήση των φωτογραφιών γίνεται μόνο για τη διαδικασία της τροποποίησής τους.
Τότε γιατί απαιτείται να γίνει upload της φωτογραφίας;
Αυτό είναι το πιο καίριο ερώτημα και αυτό που προκαλεί τις περισσότερες απορίες. Γιατί δηλαδη να μην μπορεί η εφαρμογή να κάνει απλά την επεξεργασία επί τόπου της φωτογραφίας στα smartphones. Ο server όπου αποθηκεύονται οι φωτογραφίες είναι στις ΗΠΑ, ενώ η ίδια η εταιρεία εδρεύει στην Αγία Πετρούπολη της Ρωσίας. Η ερευνήτρια κυβερνοασφαλείας Τζέιν Μάντσουν Γουόνγκ έγραψε στο Twitter πως αυτό ίσως απλά να αποσκοπεί στο να αποκτήσει η εφαρμογή πλεονέκτημα έναντι των ανταγωνιστών, καθώς με αυτό τον τρόπο είναι πιο δύσκολο για άλλους που φτιάχνουν παρόμοιες εφαρμογές να δουν πώς λειτουργούν οι αλγόριθμοι. Από τη μεριά της, η δικηγόρος Ελίζαμπεθ Ποτς Γουάινσταϊν σημείωσε πως οι όροι χρήσης της εφαρμογής υποδεικνύουν πως οι φωτογραφίες των χρηστών μπορούν να χρησιμοποιηθούν για εμπορικούς σκοπούς (όπως τις διαφημίσεις της ίδιας της εφαρμογής)- αν και ο Λανς Ουλάνοφ, αρχισυντάκτης του Lifewire, υπέδειξε πως κάτι παρόμοιο υπάρχει και στο Twitter.
Τα γνωρίζουν όλα αυτά οι χρήστες;
Για πολλούς αυτό είναι τελικά το βασικό ζήτημα. Κάποιοι δείχνουν σημεία στους όρους χρήσης που αφήνουν να εννοηθεί ότι κάποια δεδομένα χρηστών ίσως να παρακολουθούνται για σκοπούς στοχευμένης διαφήμισης. Επίσης, η εφαρμογή περνά επίσης το Google Admob, που προωθεί διαφημίσεις της Google σε χρήστες. Όσοι όμως ασκούν κριτική στην εφαρμογή σημειώνουν πως αυτά δεν γίνονται με εμφανή τρόπο, οπότε δεν δίνεται πραγματική δυνατότητα επιλογής και ελέγχου στους χρήστες. Ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρίας σημειώνει πως οι όροι χρήσης είναι τυπικοί και πως η εταιρεία δεν μοιράζεται δεδομένα για σκοπούς στοχευμένης διαφήμισης. Αντί για αυτό αποκομίζει έσοδα μέσω συνδρομών για επιπλέον (premium) λειτουργίες επί πληρωμή.
Τι άλλο λέει το FaceApp;
Ο Γκοντσάροφ κοινοποίησε δημόσια μια ανακοίνωση όπου σημειώνεται πως το FaceApp ανεβάζει μόνο φωτογραφίες που έχουν επιλεγεί από τους χρήστες για επεξεργασία. «Ποτέ δεν μεταφέρουμε άλλες εικόνες. Ενδέχεται να αποθηκεύσουμε μια φωτογραφία στο cloud. Ο κύριος λόγος για αυτό είναι οι επιδόσεις και το traffic: θέλουμε να είμαστε σίγουροι πως ο χρήστης δεν ανεβάζει επανειλημμένα την ίδια φωτογραφία κάθε φορά που θέλει να ενεργοποιήσει κάποιο χαρακτηριστικό επεξεργασίας. Οι περισσότερες εικόνες διαγράφονται από τους servers μας μέσα σε 48 ώρες από το ανέβασμά τους», σημειώνει.
Σύμφωνα με την ανακοίνωση, αν και το FaceApp δέχεται αιτήματα χρηστών για τη διαγραφή των φωτογραφιών τους, το support team έχει «υπερβολικό φόρτο εργασίας». Παράλληλα, η σύσταση της εταιρίας προς τους χρήστες είναι να προωθούν τέτοια αιτήματα βάζοντας την ένδειξη "Ιδιωτικό ζήτημα" στη γραμμή του θέματος στο e-mail που στέλνουν. Επίσης διευκρινίζεται πως τα δεδομένα των χρηστών δεν μεταφέρονται στη Ρωσία.
