Σε εξέλιξη βρίσκονται οι διαπραγματεύσεις με τους θεσμούς.
Τα μεγάλα «αγκάθια» εντοπίζονται στο δημοσιονομικό κενό, τον ΦΠΑ, το συνταξιοδοτικό, τα εργασιακά αλλά, πλέον, και η μείωση του μισθολογικού κόστους στο δημόσιο, για να καλυφθεί το έλλειμμα που διανοίγεται στον κρατικό προϋπολογισμό.
Πρακτικά οι θεσμοί θεωρούν μονόδρομο πλέον μέτρα όπως:
- να κοπούν μισθοί, σε επίπεδα 700-1000 ευρώ. Ο Γιάνης Βαρουφάκης δήλωσε χθες πάντως ότι η κυβέρνηση θα εναντιώνεται συνεχώς σε κάτι τέτοιο.
- να ανέβει ο ενιαίος ΦΠΑ στο 20%-23%, αν διατηρηθεί και χαμηλός ΦΠΑ 6%-8% για πολλές εξαιρέσεις.
- να διατηρηθούν ή και να αυξηθούν έκτακτοι φόροι και χαράτσια που υποτίθεται ότι θα καταργούνταν (ΕΝΦΙΑ, έκτακτη εισφορά 1%-5%, φόροι πολυτελείας κλπ), αλλά θα επιβαρύνουν τη μεσαία τάξη και όχι μόνο τους πλουσίους, για να καλυφθεί η υστέρηση στον προϋπολογισμό.
Μέτρα «εδώ και τώρα» 3 δισ. ευρώ
Παρά το εξωπραγματικά υψηλό πρωτογενές πλεόνασμα των 2 δισ. ευρώ που ανακοίνωσε η κυβέρνηση σε τέσσερις μήνες, οι θεσμοί βλέπουν ότι πίσω από αυτό κρύβονται «στάση πληρωμών» 2 δισ. ευρώ στους ιδιώτες και νέα ελλείμματα «κάτω από το χαλί», που θα αποκαλυφθούν τον Ιούνιο και Ιούλιο, όταν ξεπεράσουν τις 90 μέρες καθυστέρησης. Θεωρούν ότι χωρίς πρόσθετα μέτρα η χρονιά θα κλείσει με πρωτογενές έλλειμμα 0,5% του ΑΕΠ.
Βλέποντας και την βουτιά που έκανε η οικονομία από τότε που προκηρύχθηκαν οι εκλογές, οι θεσμοί ζητούν μέτρα άμεσης απόδοσης, ύψους τουλάχιστον 3 δισ. ευρώ για το β΄εξάμηνο. Θεωρούν δε πως όποιες «εκπτώσεις» ή ελαφρύνσεις και αν προσφέρουν στην κυβέρνηση (πχ πρωτογενές πλεόνασμα 1% για φέτος αντί 3% που ήταν ο στόχος στον προϋπολογισμό), αυτές έχουν ουσιαστικά ακυρωθεί από το α΄εξάμηνο της χρονιάς και θα απαιτηθούν νέα μέτρα τουλάχιστον 3 δισ. ευρώ στο β΄εξάμηνο, που θα καλύψουν οριακά μόλις τον προϋπολογισμό.
Συγκεκριμένα:
- Αν ο στόχος παρέμενε για πρωτογενές πλεόνασμα 3%, το δημοσιονομικό κενό θα έφτανε στα 6-7 δισ. ευρώ. Αυτός έχει εκ των πραγμάτων πια εγκαταλειφθεί.
- Με στόχο για πρωτογενές πλεόνασμα 1%-1,2% του ΑΕΠ, πρέπει να καλυφθεί κενό 2,7-3 δισ. ευρώ. Αυτό μπορεί να το δεχτούν οι θεσμοί.
- Μόνον και μόνον για να μην είναι ελλειμματικός ο προϋπολογισμός, με μηδέν πλεόνασμα, απαιτούνται μέτρα απόδοσης τουλάχιστον 1 δισ. ευρώ. Το σενάριο αυτό ίσως προκύψει στην πράξη, ακόμα και αν συμφωνηθεί πλεόνασμα αλλά τελικώς πέσουν έξω οι προβλέψεις στο β΄εξάμηνο.
Τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής επιβεβαιώνουν ότι η χρονιά ξεκίνησε άσχημα. Τρίμηνο με τρίμηνο, η οικονομία κατρακύλησε κατά 0,2% τον Μάρτιο του 2015 και 0,6% συνολικά από τότε που η χώρα μπήκε σε εκλογική περιδίνηση. Δύο συνεχόμενα τρίμηνα σε αρνητικό έδαφος σημαίνουν ύφεση και πάνε περίπατο οι προβλέψεις του προϋπολογισμού για ανάπτυξη 2,9% φέτος. Η αύξηση 1% του ΑΕΠ από το 2014 σχεδόν εξανεμίστηκε ήδη στο α΄πεντάμηνο του 2015 και οι θεσμοί προβλέπουν ύφεση τουλάχιστον 0,5%-1% φέτος, αν δεν αλλάξουν τροπή τα πράγματα και δεν αποκατασταθεί η ομαλότητα το συντομότερο –και πάντως όχι μετά τον Ιούνιο.
Ανοιχτό άφησε το ενδεχόμενο να μην υπάρξει τελικά συμφωνία με τους δανειστές ο αναπληρωτής υπουργός Διοικητικής Μεταρρύθμισης Γιώργος Κατρούγκαλος.
«Όποιος διαπραγματεύεται πρέπει να έχει ως πιθανό ενδεχόμενο, απευκταίο αλλά πιθανό, και τη ρήξη», είπε χαρακτηριστικά, εκτιμώντας ωστόσο ότι «συντριπτικά περισσότερες πιθανότητες είναι να έχουμε συμφωνία».
Στη περίπτωση πάντως που τελικά υπάρξει ρήξη με τους εταίρους η προσφυγή σε δημοψήφισμα θεωρείται βέβαιη, σύμφωνα με όσα δήλωσε στο Mega.
Ο κ. Κατρούγκαλος υπογράμμισε ότι η κυβέρνηση θέλει να εξαντλήσει κάθε πιθανότητα καλόπιστης διαπραγμάτευσης γιατί αυτήν ήταν η εκλογική εντολή που πήρε, όμως αποκάλυψε ότι «αν έχουμε ένα ultimatum που μας λένε αυτά που μας δώσατε δεν μας φτάνουν, εμείς θέλουμε αυτά και άλλα τόσα και άλλα τόσα, σε αυτή την περίπτωση αν εμείς θεωρήσουμε ότι αυτό ξεφεύγει από τα όρια εντολής που είχαμε, ξεφεύγει από τα όρια του ανεκτού συμβιβασμού, θα πούμε όχι. Σε περίπτωση που χρειαστεί να πούμε όχι, τονίζω ότι κατά τη γνώμη μου δεν είναι απλώς απευκταίο αλλά και απίθανο, θα πρέπει να θέσουμε το ερώτημα στον ελληνικό λαό με δημοψήφισμα και με την πρόταση του όχι».
Ερωτηθείς ποια θα είναι η επόμενη μέρα σε περίπτωση ενός «όχι» ο κ. Κατρούγκαλος σημείωσε: "Λέμε όχι και δοκιμάζουμε στο νέο πολιτικό περιβάλλον το οποίο θα έχει διαμορφωθεί να δούμε πώς θα αντεπεξέλθουμε». Πρόσθεσε πάντως πως «πάντοτε υπάρχει τρόπος να βρούμε ρευστότητα».
Ο ίδιος κράτησε αποστάσεις από τις «κόκκινες γραμμές» τονίζοντας ότι δεν είναι ιδεολογική εμμονή, αλλά η κυβέρνηση στοχεύει «να μην επιβαρυνθούν ακόμη περισσότερο οι αδύναμοι αλλά και να μην υπάρξουν υφεσιακά μέτρα».
Ο κ. Κατρούγκαλος υποστήριξε πάντως πως «η λογική λέει ότι θα έχουμε συμφωνία γιατί το να μην έχουμε συμφωνία είναι κακό και για τις δύο πλευρές. Αυτό δεν σημαίνει βέβαια ότι είμαστε ούτε δεδομένοι ούτε εκβιάσιμοι». Σχολιάζοντας τα περί συμβιβασμού επισήμανε ότι η κυβέρνηση αναγκάζεται να λάβει μέτρα τα οποία δεν θα έπαιρνε υπό ομαλές συνθήκες, είναι, ωστόσο, όπως είπε, ανυποχώρητη σε αυτά που θέλει για την ελληνική κοινωνία.
