Στην τακτική της πλήρους κάλυψης του πρώην υπουργού Οικονομικών κ. Γιάνη Βαρουφάκη έχει καταλήξει το Μέγαρο Μαξίμου, μετά την ασφυκτικών διαστάσεων στοχοποίηση του άλλοτε στενού συνεργάτη του πρωθυπουργού, κατά την πολύμηνη διαπραγμάτευση με τους εταίρους. Σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες, η στάση αυτή αποφασίστηκε σε μυστική συνάντηση που είχαν το βράδυ της περασμένης Δευτέρας ο κ. Αλέξης Τσίπρας με τον κ. Βαρουφάκη και τον νυν υπουργό Οικονομικών κ. Ευκλείδη Τσακαλώτο.
Αλλωστε είναι γνωστό πως ο κ. Τσακαλώτος, τηρεί στενές σχέσεις εμπιστοσύνης και αλληλοεκτίμησης με τον προκάτοχό του. Παράγοντες που γνωρίζουν τι συμβαίνει στα ενδότερα, εκτιμούν ότι μάλλον ήταν ο πρώην υπουργός Οικονομικών που ζήτησε εμμέσως αυτή την πρωτοβουλία, ώστε να έχει μία ξεκάθαρη εικόνα για τις προθέσεις του κ. Τσίπρα σχετικά με τα όσα “περίεργα” συμβαίνουν εσχάτως γύρω από την προσπάθεια ποινικοποίησης ενεργειών του στο υπουργείο Οικονομικών και ειδικά για το περίφημο “plan b”.
Η συνάντηση κλείστηκε γιατί και ο πρωθυπουργός παρακολουθεί προβληματισμένος την όλη υπόθεση και τις διάφορες κινήσεις, που τελικά έχουν ως στόχο και τις διαπραγματευτικές προσπάθειες της κυβέρνησης το προηγούμενο διάστημα και επιθυμούσε να αποκαταστήσει δίαυλο επικοινωνίας με τον κ. Βαρουφάκη.
H συζήτηση ήταν ειλικρινής και οδήγησε σε σύγκλιση πάνω σε κοινά συμπεράσματα και ενέργειες για τη συνέχεια.
Οι πληροφορίες αυτές φαίνεται να επιβεβαιώνονται από τα όσα έγιναν στο μεταξύ, από την ημέρα της συνάντησης δηλαδή και μέχρι τώρα. Κορυφαίο δείγμα επιβεβαίωσης μάλιστα ήταν η επιλογή του κ. Τσίπρα να εμφανιστεί την Παρασκευή στη Βουλή και να απαντήσει στην “Ώρα του πρωθυπουργού” σε ερώτηση της κυρίας Φώφης Γεννηματά σχετικά με το “Σχέδιο Β” και το ρόλο του κ. Βαρουφάκη.
Ο κ. Τσίπρας υπεράσπισε τις ενέργειες του άλλοτε τσάρου της οικονομίας με ιδιαίτερη θέρμη και ξεκαθάρισε ότι ο ίδιος προσωπικά είχε δώσει εντολή στον κ. Βαρουφάκη “να συγκροτήσει ομάδα επεξεργασίας ενός σχεδίου άμυνας σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης”. Ξεκαθάρισε ότι δεν επρόκειτο για σχέδιο εξόδου της χώρας από το ευρώ, αλλά για την περίπτωση που η χώρα θα αντιμετώπιζε πρόβλημα, εάν υλοποιούνταν οι επιδιώξεις σκληρών κύκλων των εταίρων να ωθήσουν τη χώρα σε αδιέξοδο.
Μάλιστα ο κ. Τσίπρας για πρώτη φορά έδειξε να καλύπτει τον κ. Βαρουφάκη ακόμη και για το περίφημο σχέδιο, που ερμηνεύτηκε ή αποδόθηκε ως “χακάρισμα” και υποκλοπή των ΑΦΜ των πολιτών. Αν και μέχρι τώρα το Μέγαρο Μαξίμου απέφευγε να τοποθετηθεί για τις συγκεκριμένες ενέργειες που αποδίδονταν στον πρώην υπουργό, ο πρωθυπουργός έκανε την Παρασκευή ένα βήμα παραπάνω, απενοχοποιώντας τους όποιους σχεδιασμούς γίνονταν μέχρι τις αρχές Ιουλίου στο οικονομικό επιτελείο από την ομάδα συνεργατών του άλλοτε “τσάρου” της οικονομίας.
Είπε χαρακτηριστικά ότι η “ιδέα που είχε επεξεργαστεί το Υπουργείο Οικονομικών, για να υπάρξει μια βάση δεδομένων που θα δώσει τη δυνατότητα σε κάθε πολίτη με έναν κωδικό, με τον οποίο θα έχει πρόσβαση στο σύστημα και θα μπορεί να συμψηφίζει τις οφειλές του προς το Δημόσιο με οφειλές που έχει το Δημόσιο προς εκείνο” δεν ήταν ένα “μυστικό και σατανικό σχέδιο εξόδου από το ευρώ”. Αντιθέτως, κατά τον πρωθυπουργό “το σχέδιο αυτό είναι εξαιρετικά χρήσιμο. Για το ευρώ είναι εξαιρετικά χρήσιμο. Για οποιαδήποτε φάση βρίσκεται η χώρα, είτε σε δύσκολη είτε σε κανονική, διότι μειώνεται η γραφειοκρατία, εκκαθαρίζει ταχύτατα συναλλαγές, ενώ την ίδια στιγμή περιορίζει δραματικά την ανάγκη ρευστότητας -που θα είναι διαρκής και το επόμενο διάστημα τόσο του Δημοσίου όσο και των πολιτών- και καταπολεμά σε σύντομο χρονικό διάστημα τη συσσώρευση υποχρεώσεων του Δημοσίου προς τους ιδιώτες και το αντίστροφο”.
Έμπειρα στελέχη του κυβερνώντος κόμματος σημειώνουν ότι είναι λογική η τακτική του κ. Τσίπρα και των επιτελών, που επιλέγουν να ορθώσουν ένα τείχος προστασίας του κ. Βαρουφάκη. “Εάν ''πέσει'' ο πρώην τσάρος της οικονομίας και ενοχοποιεί η εκπόνηση ενός εναλλακτικού σχεδίου, τότε ο επόμενος στόχος θα είναι ο ίδιος ο πρωθυπουργός” αναφέρουν με νόημα αυτά τα στελέχη. Πάντως την ίδια ώρα το Μέγαρο αποφεύγει να τοποθετηθεί
Σημειωτέον ότι οι σχέσεις των κυρίων Τσίπρα και Βαρουφάκη πήγαν να διαταραχθούν επικίνδυνα περί τα μέσα Ιουλίου, όταν μετά την απομάκρυνση του τελευταίου από την κυβέρνηση και την επίτευξη της συμφωνίας στις 13 Ιουλίου, ο πρώην υπουργός άφησε αιχμές για τον πρωθυπουργό και ψήφισε “όχι” στο πρώτο νομοσχέδιο με τα προαπαιτούμενα στις 15 Ιουλίου. Οι “γέφυρες” ανάμεσα στις δύο πλευρές ξαναστήθηκαν έκτοτε σιγά σιγά, με τον κ. Τσίπρα να έχει πάντα ήπια στάση απέναντι στον πρώην συνεργάτη του και τον κ. Βαρουφάκη να ψηφίζει κατευθείαν “ναι” στην ψηφοφορία για το δεύτερο νομοσχέδιο με τα προαπαιτούμενα της συμφωνίας στις 22 Ιουλίου στη Βουλή.
Σε αυτή τη φάση πάντως ουδείς μπορεί να προδικάσει το πολιτικό μέλλον της σχέσης αυτής.
Σε κάποια φάση, μετά το δημοψήφισμα της 5ης Ιουλίου και της ρήξης με το Μαξίμου, ο κ. Βαρουφάκης εμφανιζόταν να βρίσκεται πολύ κοντά στην “αριστερή πλατφόρμα” του κ. Παναγιώτη Λαφαζάνη. Η προσέγγιση αυτή φάνηκε να πάγωσε για λίγο, με στελέχη της “αριστερής πλατφόρμας” ωστόσο να σπεύδουν να υπερασπιστούν τον κ. Βαρουφάκη έναντι των επιθέσεων που δέχεται για το “plan b” και της ποινικοποίησης αυτού. Ταυτόχρονα όμως τον επικρίνουν για την τακτική που ακολούθησε κατά το πεντάμηνο της διαπραγμάτευσης και ειδικά για την ενδιάμεση συμφωνία της 20ης Φεβρουαρίου, όπερ σημαίνει ότι δεν είναι διόλου βέβαιο αν υπάρχουν περιθώρια κοινής πορείας των δύο πλευρών.
«Κατά τη διάρκεια έξι μηνών, μόνη ενάντια όλων, η Ελλάδα διαπομπεύθηκε από τους εταίρους της κατά τη διάρκεια των αμέτρητων και ατελείωτων συναντήσεων. Με την ευκαιρία αυτή, η Ευρωπαϊκή Ένωση αποκάλυψε ένα αδιάλλακτο και εκδικητικό πρόσωπο που ενίοτε εξέπληξε».
Με τα λόγια αυτά η έκδοση του Αυγούστου του μηνιαίου έντυπου της Monde Diplomatique προλογίζει εκτενές άρθρο του πρώην υπουργού Οικονομίας Γιάνη Βαρουφάκη, ο οποίος δίνει λεπτομέρειες για «τον πόλεμο φθοράς, τον οποίο έζησε».
Η διήγηση ξεκινάει από το 2010, όταν η Ελλάδα έχασε τη δυνατότητα εξυπηρέτησης του χρέους της. «Η Ευρώπη», εξηγεί ο Γ. Βαρουφάκης, «ανήσυχη και θέλοντας να αποφευχθεί η χρεοκοπία των γαλλικών και των γερμανικών τραπεζών, που παρότι αδύναμες είχαν δανείσει δισεκατομμύρια στις ελληνικές κυβερνήσεις -το ίδιο ανεύθυνες με τις τράπεζες-, αποφάσισε να χορηγήσει στην Αθήνα το μεγαλύτερο σχέδιο βοήθειας της ιστορίας. Με μια προϋπόθεση: να προχωρήσει η χώρα σε μια δημοσιονομική εξυγίανση, που μεταφράσθηκε με μια λιτότητα τέτοιας έκτασης, που ουδείς στο παρελθόν είχε ποτέ φανταστεί».
Ανάμεσα στις συνέπειες της λιτότητας ήταν το ότι «άνοιξε ο δρόμος για μια τεράστια ανθρωπιστική κρίση», παρόλα αυτά, εξηγεί, «για πέντε χρόνια η τρόικα, επέμεινε πεισματικά σε αυτό το αδιέξοδο που οι οικονομικοί εμπειρογνώμονες ονομάζουν "extend and pretend", ήτοι "παρατείνουμε και προσποιούμαστε". Πρόκειται για τη στρατηγική να δανείζουμε όλο και πιο πολύ έναν οφειλέτη χρεοκοπημένο, προσποιούμενοι ότι δεν είναι (χρεοκοπημένος), με στόχο να μη καταγράψουμε απώλειες στα χρεόγραφα (τίτλους) που διαθέτουμε».
Ο κ. Βαρουφάκης εξηγεί πως βασικός στόχος του ΣΥΡΙΖΑ μετά την εκλογή του, ήταν «να δώσει άμεσα τέλος σε αυτήν την υποκριτική στρατηγική της "προσποίησης"».
Δίνει λεπτομέρειες για την πρώτη του συνάντηση με τον Γερούν Ντάισελμπλουμ στην Αθήνα και στη συνέχεια στις συνεδριάσεις του Eurogroup, και τις παρεμβάσεις Σόιμπλε, που εδραιώνουν την εντύπωση ενός συνεχούς «εκβιασμού απέναντι στη δημοκρατικά εκλεγμένη» ελληνική κυβέρνηση. Ενός εκβιασμού για «άμεσο ναυάγιο του προγράμματος που θα μεταφραζόταν με το κλείσιμο των τραπεζών» εξηγεί.
«Διαπραγματεύσεις σαν τη γάτα που κυνηγάει την ουρά της»
Ο Γιάνης Βαρουφάκης παρουσιάζει στη συνέχεια το ακατανόητο πέρα- δώθε των διαπραγματεύσεων με τους τεχνοκράτες στο Brussels group, όπου κάθε φορά που ασχολούντο με ένα θέμα, πριν ακόμα το ολοκληρώσουν, οι εκπρόσωποι της τρόικα παρουσίαζαν ένα καινούργιο: Ξεκινούσαν με τον ΦΠΑ, έβαζαν στο τραπέζι τις συντάξεις, πριν ακόμα καταλήξουν γύρω από τις ελληνικές προτάσεις για το θέμα, πρόσθεταν τα εργασιακά και πριν καν προχωρήσουν σε αυτά, άρχιζαν να μιλούν για τις ιδιωτικοποιήσεις. «Περνούσαμε από το ένα θέμα στο άλλο χωρίς να μπορέσουμε να συμφωνήσουμε για οτιδήποτε ή να διαπραγματευθούμε σοβαρά (...) Μια γάτα που κυνηγάει την ουρά της δεν θα ήταν λιγότερο αποτελεσματική!» τονίζει.
Ο πρώην υπουργός αναφέρει, επίσης, ότι ήταν απαγορευτικό για την ελληνική αντιπροσωπεία το να δώσει στη δημοσιότητα τις προτάσεις της: «Απειλώντας με διακοπή των συζητήσεων εάν είχαμε το θράσος να δημοσιοποιήσουμε τις δικές μας προτάσεις, οι ίδιοι (οι θεσμοί) διέρρεαν στον Τύπο, ισχυρισμούς ότι οι δικές μας προτάσεις ήταν "αδύναμες", "κακοσχεδιασμένες" και "αβάσιμες". Με την ελπίδα ότι μια μέρα θα δέχονταν να παίξουν (σοβαρά) το παιχνίδι και να συναντηθούμε στα μέσα του δρόμου, αποδεχθήκαμε να συμμετάσχουμε σε αυτήν τη μασκαράτα» εξηγεί.
Αναφέρεται ακόμη στις διαφορές που είχαν και μεταξύ τους οι εκπρόσωποι των θεσμών, αλλά και ορισμένοι υπουργοί Οικονομικών με τους επικεφαλής των κυβερνήσεων τους (πχ Αυστρία).
Το πιο σημαντικό όμως για τον ίδιο ήταν η διαπίστωση της «ταπείνωσης της Κομισιόν»: «Το πιο καταθλιπτικό όλων ήταν το να παραστώ στην ταπείνωση της Κομισιόν και μερικών, πολύ λίγων, υπουργών Οικονομικών, που ήταν καλοπροαίρετοι απέναντί μας -το να ακούσω από υψηλά ιστάμενους στην Κομισιόν και στη γαλλική κυβέρνηση ότι "η Κομισιόν θα πρέπει να συμμορφωθεί με τα συμπεράσματα του προέδρου του Eurogroup" ή ότι "η Γαλλία δεν είναι πια αυτό που ήταν"», λέει ο κ. Βαρουφάκης υπογραμμίζοντας την «απογοήτευσή του».
Σημειώνει παράλληλα ότι η διαπίστωση ότι το Eurogroup δεν έχει νομική υπόσταση, που σημαίνει ότι δεν υπάρχει νόμος που να περιορίζει τη δράση του προέδρου του, αντήχησε στον ίδιο ως «η ταφόπλακα της Ευρώπης».
«Κάτω από συνεχή απειλή, αυτή ήταν ουσιαστικά η ατμόσφαιρα μέσα στην οποία διεξήχθηκαν οι διαπραγματεύσεις. Όποια και εάν είναι η άποψη που ο καθένας έχει για την κυβέρνησή μας, αυτό το επεισόδιο θα παραμείνει στην ιστορία ως η στιγμή όπου οι επίσημοι εκπρόσωποι της Ευρώπης, χρησιμοποίησαν τους θεσμούς (το Eurogroup και το Συμβούλιο Κορυφής της ευρωζώνης) και μεθόδους, που καμία Συνθήκη δεν νομιμοποιεί, για να θρυμματίσουν το ιδανικό μιας πραγματικής δημοκρατικής ένωσης. Η Ελλάδα υπέκυψε, όμως αυτό που ηττήθηκε είναι το ευρωπαϊκό όραμα. Κανένας λαός της περιοχής δεν θα πρέπει, ποτέ πια, να διαπραγματεύεται μέσα στο φόβο» καταλήγει ο Γ. Βαρουφάκης.
