Χθες παρουσίασε ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας το περίγραμμα των προτάσεων του για τη συνταγματική αναθεώρηση σε μια εκδήλωση που οργανώθηκε στο προστατευμένο από τα... αδιάκριτα μάτια των περαστικών μέρος του προαυλίου στο Μέγαρο του Κοινοβουλίου που «βλέπει» προς τον Εθνικό Κήπο.
Πίσω από το βήμα το οποίο στήθηκε στο νότιο προαύλιο της Βουλής για να μιλήσει ο κ. Τσίπρας υπήρχαν τρία συνθήματα: «Νέο Σύνταγμα», «Νέα Μεταπολίτευση» και «Νέα Ελλάδα». Ωστόσο, ελάχιστες ήταν οι νέες ιδέες που περιείχαν τα βασικά σημεία της κυβερνητικής πρότασης από τη στιγμή που ο κ. Τσίπρας, υπό το βάρος των εσωκομματικών αντιδράσεων, απέσυρε την ιδέα για απευθείας εκλογή του προέδρου της Δημοκρατίας από τον λαό, με την οποία φλέρταρε ο ίδιος όπως είχε δηλώσει σε πρόσφατη συνέντευξή του (στον Σκάι) όταν μιλούσε για «ώριμη αλλαγή».
Η ανοιχτή διαφωνία της εσωκομματικής ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ με την επωνυμία «53+», που σε σχετικό κείμενο είχε επισημάνει κινδύνους αλλοίωσης του πολιτεύματος της προεδρευόμενης δημοκρατίας, υποχρέωσε την ηγεσία της κυβέρνησης να εγκαταλείψει την ιδέα της απευθείας και να προσανατολιστεί σε μια ενδιάμεση λύση, σύμφωνα με την οποία θα υπάρχει προσφυγή στη λαϊκή ετυμηγορία μόνον εφόσον δεν συγκεντρωθεί η αυξημένη πλειοψηφία στη Βουλή, η οποία εφεξής δεν θα διαλύεται εάν αδυνατεί να εκλέξει Ανώτατο Άρχοντα.
Στην ομιλία του, ο κ. Τσίπρας ανέφερε ότι «42 χρόνια μετά την αποκατάσταση της Δημοκρατίας, ο κύκλος της μεταπολίτευσης κλείνει, έχοντας χαρίσει μια ανεκτίμητη μακρά περίοδο κοινωνικής ειρήνης αλλά και ένα κράτος με παθογένειες».
Κατά την άποψή του «η οικονομική κρίση ήταν τελικά το αποτέλεσμα της ήττας της μεταπολίτευσης» και «όχι της κατίσχυσής της, όπως ισχυρίζεται σήμερα ο παλιό πολιτικό σύστημα, σε αγαστή συνεργασία και συμμαχία με την τεχνοκρατική ελίτ.
«Το ζητούμενο σήμερα για παραγωγική ανασυγκρότηση προϋποθέτει την θεσμική και πολιτική ανασυγκρότηση της χώρας», συμπλήρωσε, υποστηρίζοντας: «Ο μόνος τρόπος για να βγούμε από την κρίση είναι να τελειώνουμε με το παλιό, με αυτά που μας έφτασαν ως εδώ. Να αλλάξουμε αυτό το κράτος». Ενώ επανέλαβε το σύνθημα του ΣΥΡΙΖΑ στις τελευταίες εκλογές που ήταν «να τελειώνουμε με το παλιό», πριν ζητήσει τη συνδρομή όλων στην αναθεωρητική διαδικασία.
«Από εδώ, το ναό της Δημοκρατίας, σας καλώ όλες και όλους σε έναν ευρύ διάλογο για ένα νέο Σύνταγμα που θα σηματοδοτήσει την νέα μεταπολίτευση», είπε. «Για το Σύνταγμα που θα οδηγήσει σε μια νέα Ελλάδα. Την Ελλάδα του 2021».
«Στη πραγματικότητα, σήμερα απευθύνουμε κάλεσμα σε όλους τους πολίτες για μια επανάσταση της δημοκρατίας», υποστήριξε ο πρωθυπουργός: «Από το Λαό με το Λαό, για το Λαό να ορίσουμε το Νέο μας Σύνταγμα. Για πρώτη φορά. Να αποφασίσουμε, όλοι μαζί ποια Ελλάδα θέλουμε».
Στο πλαίσιο αυτό ανέφερε ότι θα γίνει διάλογος με ευρύτερες διαστάσεις και «τον Σεπτέμβριο θα ανακοινωθεί η σύνθεση οργανωτικής επιτροπής για την διεξαγωγή μιας ανοιχτής διαδικασίας διαλόγου σε πανεθνική κλίμακα».
«Στόχος μας, σε πρώτη φάση, να διοργανωθούν συζητήσεις για την αναθεώρηση σε όλους τους δήμους της χώρας με τη συμμετοχή επιστημονικών και κοινωνικών φορέων, κινήσεων πολιτών και συλλογικοτήτων αλλά και μεμονωμένων πολιτών», συμπλήρωσε: «Μέσα από την δημιουργία ειδικής ιστοσελίδας όλοι οι πολίτες θα έχουν την δυνατότητα να καταθέσουν τις προτάσεις τους. Σε δεύτερη φάση τα συμπεράσματα από την δημόσια αυτή συζήτηση θέλουμε να συγκεντρωθούν με την διοργάνωση 13 συνελεύσεων σε κάθε Περιφέρεια».
Και όλα αυτά με στόχο την Άνοιξη του 2017, η Οργανωτική Επιτροπή να συγκεντρώσει τα αποτελέσματα του διαλόγου και να παραδώσει την έκθεσή της σε όλα τα κόμματα.
Αναφερόμενος στις επιμέρους προτάσεις υπέδειξε ως πρώτο μέτρο των προτάσεών του τη συνταγματική καθιέρωση της απλής αναλογικής. Ταυτόχρονα πρότεινε την άμεση εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας από το εκλογικό σώμα, μόνον εφόσον δεν συμπληρωθεί η αυξημένη πλειοψηφία των 2/3 της Βουλής. Και παράλληλα ζήτησε να ανοίξει η συζήτηση για τις αρμοδιότητες του Ανώτατου Άρχοντα, προτείνοντας μια λελογισμένη αύξηση των αρμοδιοτήτων του.
Εισηγήθηκε ακόμη τη δυνατότητα δημοψηφισμάτων για κρίσιμα ζητήματα με λαϊκή πρωτοβουλία. Όπως επίσης και την υποχρέωση πρωθυπουργός, εκτός των υπηρεσιακών, να ορίζεται αποκλειστικά αιρετός από το λαό, δηλαδή μόνο εν ενεργεία Βουλευτής. Ενώ μάλλον για το θεαθήναι, αφού γνωρίζει ότι δεν πρόκειται να γίνει αποδεκτή, πρότεινε θεσμοθέτηση θητειών για τους βουλευτές με ανώτατο όριο τις δύο συνεχόμενες κοινοβουλευτικές περιόδους ή για οκτώ συνεχόμενα έτη. Για τους βουλευτές είπε ακόμη ότι «είναι αναγκαίο να καταργηθεί το ακατανόητο προνόμιο της ασυλίας» και τα μέλη της Εθνικής Αντιπροσωπείας «να αντιμετωπίζονται ποινικά όπως κάθε πολίτης».
Και, πάνω από όλα, όπως συμπλήρωσε, «είναι ανάγκη να τροποποιηθεί ριζικά η διάταξη που ρυθμίζει τα περί της ευθύνης των υπουργών». Ο κ. Τσίπρας πρότεινε ακόμη τη δυνατότητα διενέργειας δημοψηφίσματος με λαϊκή πρωτοβουλία και συλλογή άνω των 500.000 υπογραφών για εθνικά θέματα. Ενώ μίλησε για υποχρέωση κύρωσης με δημοψήφισμα οποιασδήποτε συνθήκης μεταβιβάζει κυριαρχικές αρμοδιότητες του Κράτους.
Ενδεικτική, πάντως, της ατολμίας των προτάσεων του, αλλά και της προσπάθειας να «στρογγυλεύει» τις θέσεις του υπήρξαν οι αόριστες αναφορές στο ζήτημα των σχέσεων Κράτους - Εκκλησίας. «Είναι ώριμο το αίτημα για τη ρητή κατοχύρωση της θρησκευτικής ουδετερότητας του Κράτους με διατήρηση όμως για ιστορικούς και πρακτικούς λόγους της αναγνώρισης της Ορθοδοξίας ως κρατούσας Θρησκείας», ανέφερε χρησιμοποιώντας όσο πιο «στρογγυλοποιημένες» εκφράσεις μπορούσε.
Σε έναν ακόμη πιο γενικόλογο ισχυρισμό υποστήριξε ότι «πρέπει το Σύνταγμα να εγγυάται ότι τα αγαθά του νερού και της ηλεκτρικής ενέργειας θα παραμείνουν υπό δημόσιο έλεγχο», χωρίς να πει πως και κυρίως να παραδεχθεί ότι ο ίδιος και η κυβέρνησή του θα τα έχουν ιδιωτικοποιήσει πολύ πριν επέλθει το πλήρωμα του χρόνου για να πραγματοποιηθεί η συνταγματική αναθεώρηση.
«Σήμερα δεν ήρθαμε εδώ για να κλείσουμε τις προτάσεις μας. Αλλά για να ανοίξουμε έναν πολύ ουσιαστικό και γόνιμο διάλογο με τους πολίτες», συνέχισε επιχειρώντας να δικαιολογήσει τις γενικόλογες διακηρύξεις. «Καλούμε τους ενεργούς πολίτες, τις νέες και τους νέους, να ανοίξουν αυτοί το δρόμο. Να διεκδικήσουν και να απαιτήσουν μια καλύτερη Ελλάδα», είπε.
Διαβάστε ολόκληρη την ομιλία του πρωθυπουργού για την Συνταγματική Αναθεώρηση
Χθες έκλεισαν 42 χρόνια από την αποκατάσταση της δημοκρατίας στη χώρα μας. Η χώρα και ο ελληνικός λαός πέρασαν από τον εθνικό διχασμό που ανατρέχει πίσω στον εμφύλιο πόλεμο, στην δημοκρατική ομαλότητα. Περάσαμε από το κράτος των εθνικοφρόνων και την διαίρεση, στο κράτος δικαίου και τις εγγυήσεις της πολιτικής ελευθερίας. Ήταν περίοδος της αισιοδοξίας που απελευθέρωσε το ζωντανό δυναμικό της ελληνικής κοινωνίας και του λαού.
Με τη δικαίωση του αιτήματος για δημοκρατία και ελευθερία ήταν το κοινωνικό ζήτημα, η αντιπαράθεση μεταξύ εργασίας και κεφαλαίου, που πήρε τα πρωτεία της πολιτικής σύγκρουσης. Η Ελλάδα τελικά ευθυγραμμίστηκε με τις πολιτικές συγκρούσεις που κυριαρχούσαν στο σύνολο των χωρών της Δυτικής Ευρώπης.
Όμως η διαδικασία της μεταπολίτευσης, όπως κάθε κοινωνική διαδικασία, ήταν αντιφατική. Οι κοινωνικοί αγώνες μετατράπηκαν σε αντιπαραθέσεις για την συντεχνιακή κατοχύρωση εγωιστικών συμφερόντων. Οι βασικές πολιτικές και ιδεολογικές διαχωριστικές γραμμές των πρώτων ετών της μεταπολίτευσης έδωσαν τη θέση τους στην τεχνοκρατική ιδεολογία. Στην ιδεολογία που αποδέχεται ότι οι λύσεις των κοινωνικών προβλημάτων δεν μπορούν να αποτελούν θέμα πολιτικής αντιπαράθεσης ή οργανωμένης συμμετοχικής διαβούλευσης όλων των πολιτών.
42 χρόνια μετά την αποκατάσταση της Δημοκρατίας στο τόπο μας, ο κύκλος της μεταπολίτευσης κλείνει, έχοντας χαρίσει μια ανεκτίμητη μακρά περίοδο κοινωνικής ειρήνης και δημιουργίας, αλλά και ένα κράτος με μεγάλες παθογένειες, που η κρίση και η συνακόλουθη επιτροπεία των μνημονίων, όχι μόνο δεν άμβλυναν αλλά τις μεγέθυναν απελπιστικά.
Η οικονομική κρίση ήταν τελικά το αποτέλεσμα της ήττας της μεταπολίτευσης. Το ερώτημα είναι: Τι να κάνουμε;
Η απάντηση στο ερώτημα αυτό δεν μπορεί να είναι η εθνική αναδίπλωση, όπως βλέπουμε να επιχειρείται σε άλλες χώρες της Ευρώπης. Η απάντηση στα σημερινά προβλήματα, στις νέες προκλήσεις και την νέα πολιτική πραγματικότητα που διαμορφώθηκε την τελευταία εξαετία, δεν μπορεί παρά να είναι το πέρασμα σε μια Νέα Μεταπολίτευση.
Μια ευκαιρία για ένα νέο ξεκίνημα. Για την επαναθεμελίωση της δημοκρατίας, την διεύρυνση των ελευθεριών και της λαϊκής παρέμβασης.
Για την ενίσχυση των κοινοβουλευτικών θεσμών πέρα και έξω από τις δουλείες του πελατειακού κράτους και των μηχανισμών του.
Για την αποτελεσματική προστασία και διεύρυνση των κοινωνικών δικαιωμάτων σε μια κοινωνία που έχει δεχτεί αλλεπάλληλα χτυπήματα από την πολιτική της λιτότητας
Για την οικοδόμηση νέων θεσμών λαϊκής συμμετοχής και διαβούλευσης που θα παράξουν από την αρχή την έννοια του κοινού συμφέροντος, του κοινού καλού. Γιατί το κοινό καλό δεν είναι κάτι δεδομένο από τα πριν. Αντίθετα παράγεται καθημερινά και ο ορισμός του εξαρτάται άμεσα από τον δημόσιο διάλογο και από τους ίδιους τους θεσμούς μέσα στους οποίους συντελείται αυτή η διαβούλευση.
Αυτή την ευκαιρία επομένως, δεν μας επιτρέπεται να την αφήσουμε να χαθεί. Στις προηγούμενες εκλογές, λάβαμε από τον ελληνικό λαό την εντολή: Να τελειώνουμε με το παλιό.
Το ζητούμενο για παραγωγική ανασυγκρότηση προϋποθέτει την πολιτική ανασυγκρότηση της χώρας. Οι ευθύνες του πολιτικού συστήματος για την οικονομική και ηθική χρεοκοπία, είναι τεράστιες. Και ο μόνος τρόπος για να βγούμε από την κρίση, μια και καλή, είναι να τελειώνουμε με το παλιό. Να τελειώσουμε με αυτά που μας έφτασαν έως εδώ. Και πρώτα από όλα, να αλλάξουμε αυτό το κράτος.
Από εδώ, από τη Βουλή των Ελλήνων, το ναό της Δημοκρατίας, σας καλώ σήμερα όλες και όλους, όλες τις πολιτικές και κοινωνικές δυνάμεις του τόπου και πρώτα απ' όλα τους ίδιους τους πολίτες, τον ίδιο το λαό, σε έναν ευρύ, ανοικτό και γόνιμο διάλογο για ένα νέο Σύνταγμα που θα σηματοδοτήσει την νέα μεταπολίτευση. Για το Σύνταγμα που θα οδηγήσει σε μια νέα Ελλάδα. Την Ελλάδα του 2021. Για μια κοινωνία ευημερίας, δικαιοσύνης, ελευθερίας και ισότητας. Για μια Πολιτεία δημοκρατίας και αξιοπρέπειας.
