Δεν έχουν τέλος οι αποκαλύψεις που περιέχει το βιβλίο-μαρτυρία του Γιάνη Βαρουφάκη «Adults in the Room» για το δραματικό πρώτο εξάμηνο της διακυβέρνησης της χώρας από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ.
Λίγο πριν το Eurogroup της 11ης Μαΐου 2015 και ενώ οι διαπραγματεύσεις πήγαιναν από το κακό στο χειρότερο, ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε παρουσίασε στον Γιάνη Βαρουφάκη, για πρώτη φορά, την ιδέα του για ένα «τάιμ άουτ» που θα έπαιρνε η Ελλάδα από την Ευρωζώνη. Ο Σόιμπλε προθυμοποιήθηκε, μάλιστα, να εξασφαλίσει ολοκληρωμένη οικονομική βοήθεια στον ελληνικό λαό, καταρχάς έως ότου διενεργηθεί το δημοψήφισμα και αποφασίσει, αλλά και για την ανθρωπιστική βοήθεια που θα χρειαζόταν σε περίπτωση απόρριψης του κοινού νομίσματος και επιστροφής στη δραχμή. Μέσα από τη συνεδρίαση του Eurogroup, o Βαρουφάκης ενημέρωσε σχετικά τον Αλέξη Τσίπρα με sms. Οπως φαίνεται από το βιβλίο του, πιστοποιεί την ακρίβεια των πληροφοριών που καταθέτει, σημειώνοντας ακόμη και την ακριβή ώρα της ανταλλαγής των μηνυμάτων με τον πρωθυπουργό ο οποίος εμφανίζεται έτοιμος να συζητήσει την πρόταση και να την αποδεχτεί εφόσον οι όροι ήταν καλοί.
Και η ακριβής μετάφραση
■ Βαρουφάκης, 16.21: «Τρομερή πιρουέτα έκανε ο Βόλφγκανγκ στη συνάντησή μας σήμερα». ■ Τσίπρας, 16.22: «Τι εννοείς;».■ Βαρουφάκης, 16.25: «Ο Σόιμπλε σού στέλνει μήνυμα για τάιμ - άουτ...». ■ Τσίπρας, 16.26: «Προτείνει έξοδο ή υιοθέτηση παράλληλου νομίσματος;». ■ Βαρουφάκης, 16.27: «Το πρώτο μέσω του δεύτερου. Παραδέχεται ότι το μνημόνιο μας καταστρέφει». ■ Τσίπρας, 16.30: «Τότε πες του ότι, εάν το εννοεί, ας συζητήσουμε πώς θα μπορούσε να γίνει, κάτω από τους καλύτερους δυνατούς όρους, χρηματοδότηση, συναίνεση και αμοιβαία βοήθεια χωρίς πτώχευση». ■ Βαρουφάκης, 16.35 «Μας προσφέρει τεράστια βοήθεια για τη μετάβαση».
Τον κέρασε σοκολατάκια σε σχήμα ευρώ
Στις 8 Ιουνίου 2015 και ενώ η σύγκρουση με το παγόβουνο φαίνεται πλέον αναπόφευκτη, ο Γιάνης Βαρουφάκης επισκέπτεται τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε στο γραφείο του, στο Βερολίνο. Σύμφωνα με την περιγραφή του Βαρουφάκη, «η υποδοχή ήταν θερμή - μολονότι ο Σόιμπλε δεν κρατήθηκε και μας έκανε μια πλάκα όλο δηλητήριο. Μόλις καθίσαμε, έβγαλε ένα πάκο ευρώ σε σοκολατένια κέρματα λέγοντας: “Μου τα έδωσαν Γερμανοί μαθητές. Τους είπα, όμως, ότι θα τα έδινα στον Ελληνα συνάδελφό μου, διότι εκείνος θα τα χρειαστεί για να καλμάρει τα νεύρα του”». Ο Βαρουφάκης προσποιήθηκε ότι βρήκε ευχάριστη τη χειρονομία του Γερμανού ΥΠ.ΟΙΚ. και, όπως γράφει, πήρε τα σοκολατάκια, ξετύλιξε ένα από το περιτύλιγμά του και το έφαγε. «Κάνει καλό στα νεύρα», σχολίασε και πέρασε σε όσα είχε να πει στον Σόιμπλε.
«Πάρε το αεροπλάνο και πήγαινε στη Λαγκάρντ»
Τις πρώτες ημέρες του Απριλίου 2015 η κυβέρνηση Τσίπρα είχε αρχίσει να συνειδητοποιεί τη σοβαρότητα της κατάστασης: παρά τους παιάνες για τη συμφωνία της 20ής Φεβρουαρίου, η οποία παρείχε μια εξάμηνη ανάσα στην ελληνική οικονομία, επί της ουσίας οι διαπραγματεύσεις με τους πιστωτές της χώρας είχαν φτάσει σε αδιέξοδο. Ο Γιάνης Βαρουφάκης εισηγείται στον Αλέξη Τσίπρα να δηλώσει αδυναμία αποπληρωμής του δανείου που είχε λάβει η χώρα από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Ο Βαρουφάκης στο βιβλίο του αποτυπώνει την κατηφή, μελαγχολική διάθεση του πρωθυπουργού, ο οποίος επέμενε στην αναμονή κάποιας σωτήριας παρέμβασης από την Ανγκελα Μέρκελ. Η άποψή του ήταν ότι «δεν είναι ώρα ακόμη να δηλώσουμε πτώχευση». Στο Υπουργικό Συμβούλιο μίλησαν διάφοροι υπουργοί και στο τέλος των τοποθετήσεων ο Τσίπρας έλαβε και πάλι τον λόγο για να συνοψίσει. «Υστερα από μια σύντομη αλλά θεατρική παύση», γράφει ο Βαρουφάκης, «ο Αλέξης συνέχισε να μιλά, με τη φωνή του ξαφνικά να ακούγεται πιο αποφασιστική - και δεν ήταν μόνο η φωνή του. Ολόκληρο το σώμα του άρχισε σταδιακά να φορτίζεται με ενέργεια. Προς κατάπληξή μου τον άκουσα να λέει: “Ξέρετε κάτι, σύντροφοι; Νομίζω ότι ο Γιάνης έχει δίκιο. Ως εδώ και μη παρέκει. Παίζουμε με τους δικούς τους κανόνες. Εχουμε αποδεχτεί τις διαδικασίες τους. Εχουμε κάνει πίσω για να τους δείξουμε ότι είμαστε πρόθυμοι να συμβιβαστούμε. Και το μόνο που κάνουν αυτοί είναι να μας καθυστερούν και ύστερα να κατηγορούν εμάς γι’ αυτές τις καθυστερήσεις. Η Ελλάδα εξακολουθεί να είναι μια κυρίαρχη χώρα και εμείς, η κυβέρνηση, έχουμε το καθήκον να πούμε ‘φτάνει πια!’ Και τότε ο Αλέξης σηκώθηκε από το κάθισμά του. Ανεβάζοντας την ένταση της φωνής του, έδειξε εμένα και φώναξε: “Οχι μόνο θα πτωχεύσουμε, αλλά εσύ θα πάρεις το πρώτο αεροπλάνο, θα πας στην Ουάσινγκτον και θα πεις σε αυτή την κυρία (σ.σ.: Κριστίν Λαγκάρντ) ότι δηλώνουμε αδυναμία πληρωμής του ΔΝΤ!”. Ολοι στην αίθουσα ξέσπασαν σε επευφημίες».
Ωστόσο, η εξέλιξη αυτού του περιστατικού δεν ήταν ούτε τόσο ατρόμητη, ούτε τόσο δυναμική. Ο Βαρουφάκης, όντως, έφυγε αμέσως για ΗΠΑ, παρόλο που ήταν η Μεγάλη Εβδομάδα για τους καθολικούς. Η Κριστίν Λαγκάρντ δέχτηκε να συναντήσει τον Ελληνα υπουργό Οικονομικών στο γραφείο της το απόγευμα της Κυριακής του Πάσχα. Υποτίθεται ότι ο Βαρουφάκης θα της επέδιδε επίσημη επιστολή εκ μέρους του πρωθυπουργού, διά της οποίας θα ανακοινωνόταν η πτώχευση της Ελλάδας, εφόσον στις 9 Απριλίου δεν θα κατέβαλε την επόμενη δόση των 462,5 εκατ. ευρώ. Ομως, όταν ο Βαρουφάκης ενεργοποίησε το κινητό του αφού προσγειώθηκε στην Ουάσινγκτον, βρήκε ένα γραπτό μήνυμα από τον Τσίπρα: «Κάλεσέ με». Απαντώντας στην κλήση του υπουργού του, ο Αλέξης Τσίπρας έδωσε νέες εντολές. Σύμφωνα με το κείμενο του Γιάνη Βαρουφάκη, η υπερατλαντική στιχομυθία είχε ως εξής: «“Κοίτα, Γιάνη, αποφασίσαμε να μη δηλώσουμε αδυναμία πληρωμών, όχι ακόμη”. Εμβρόντητος, τον ρώτησα: “Ποιοι αποφασίσατε να μην κηρύξουμε πτώχευση ως προς το ΔΝΤ;”. Ο Αλέξης ακούστηκε δήθεν συνεσταλμένος όταν μου είπε “εγώ, ο Σαγιάς, ο Δραγασάκης... αποφασίσαμε ότι δεν είναι αυτή η σωστή κίνηση, παραμονές Πάσχα”».
Στη φυσική αντίδραση του Βαρουφάκη, ο οποίος ρώτησε τον πρωθυπουργό «κι εγώ τώρα τι κάνω εδώ πέρα;», ο Τσίπρας τον εξέπληξε και πάλι. Του έδωσε την εντολή να εμφανιστεί κανονικά στο ραντεβού με τη Λαγκάρντ και να της μεταφέρει τελεσίγραφο της ελληνικής κυβέρνησης περί επικείμενης αδυναμίας αποπληρωμής του δανείου από το ΔΝΤ. «Αυτό ήταν το πιο παρανοϊκό πράγμα που είχα ακούσει στη ζωή μου», γράφει ο Βαρουφάκης. Μάλιστα όταν ο ίδιος ρώτησε τον Τσίπρα τι νόημα έχει η προειδοποίηση για πτώχευση, ο πρωθυπουργός απάντησε: «Απείλησε τη Λαγκάρντ έτσι ώστε να αγχωθεί και να πάρει τηλέφωνο τον Ντράγκι, να τον πιέσει να διακόψει τον περιορισμό της ρευστότητας στις τράπεζές μας. Τότε εμείς θα επανέλθουμε, ανακοινώνοντας ότι δεν θα πτωχεύσουμε ως προς το ΔΝΤ».
Μακιαβελική πρόταση Δραγασάκη: «Αλέξη, ξεφορτώσου Καμμένο, Λαφαζάνη, Βαρουφάκη» «Συμμάχησε με Ν.Δ., ΠΑΣΟΚ, Ποτάμι. Μετά, ξεφορτώσου και αυτούς»
Περιγράφοντας τη χαοτική κατάσταση στο Μαξίμου ύστερα από το δημοψήφισμα και έχοντας τη βεβαιότητα ότι ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, Γιάννης Δραγασάκης, επιθυμούσε να επικρατήσει το «Ναι», ο Γιάνης Βαρουφάκης αποκαλύπτει το κρυφό σχέδιο του δεύτερου τη τάξει άνδρα στην ελληνική κυβέρνηση: «Ο Αλέξης, μου είπε», τονίζει στο βιβλίο του, «ότι ο Δραγασάκης προσπαθούσε να τον πείσει να ξεφορτωθεί εμένα, όλα τα μέλη της Αριστερής Πλατφόρμας, καθώς και τους ΑΝ.ΕΛ. του Πάνου Καμμένου. Στη θέση όλων αυτών ο Τσίπρας θα σχημάτιζε μια κυβέρνηση συνασπισμού μαζί με τη Νέα Δημοκρατία, το ΠΑΣΟΚ και το Ποτάμι. Ο Δραγασάκης είχε διαβεβαιώσει τον Αλέξη ότι μόλις έμπαιναν οι υπογραφές στη συμφωνία με την τρόικα, τότε θα μπορούσε να ξεφορτωθεί τη Νέα Δημοκρατία, το ΠΑΣΟΚ και το Ποτάμι και να με φέρει ξανά πίσω στην κυβέρνηση». Ο Βαρουφάκης γράφει χαρακτηριστικά: «Είπα στον Αλέξη ότι αυτή ήταν η πιο ηλίθια ιδέα που είχα ακούσει ποτέ μου. Εκείνος χαμογέλασε, δείχνοντας ότι συμφωνούσε μαζί μου, και χρησιμοποίησε μια έκφραση για τον Δραγασάκη που δεν γράφεται».
Μετά τον σάλο που προκάλεσαν οι αποκαλύψεις στο βιβλίο του, ο πρώην υπουργός Οικονομικών μιλάει γι’ αυτό: «Ποτέ κάποιος Βαρουφάκης δεν μπήκε σε κάποιο δωμάτιο με τη Λαγκάρντ και άλλους για να κάνει προσωπική πολιτική. Είχαμε συμφωνήσει από κοινού με τον Τσίπρα, τον Παππά, τον Δραγασάκη και τον Τσακαλώτο για το τι θα ειπωθεί. Ετσι λειτουργούσαμε. Αυτό είναι κάτι που θέλουν να συσκοτίσουν όσοι άλλαξαν γραμμή και δαιμονοποιούν εμένα για να υπεκφύγουν από την ευθύνη τους για την παλινωδία της 6ης Ιουλίου».
Αποκαλύπτει ότι η ηχογράφηση ενός Eurogroup μοιράστηκε σε στικάκια στα χέρια του κυβερνητικού συμβουλίου. Εξηγεί πως ο Αλέξης Τσίπρας τον προέτρεπε να αλληλοακυρώνονται με τον Σόιμπλε, πιστεύοντας ότι ο ίδιος θα τα έβρισκε με τη Γερμανίδα καγκελάριο. Τέλος, επαναλαμβάνει την επιθυμία του να συγκροτηθεί Εξεταστική Επιτροπή, ακόμα και Ειδικό Δικαστήριο, προκειμένου να γίνει ολοκληρωμένη συζήτηση με στοιχεία.
