Καθώς ο νέος κορωνοϊός –και ο πανικός γύρω από αυτόν- συνεχίζει να εξαπλώνεται ανά τον κόσμο, το ίδιο συμβαίνει με τις παράλογες θεωρίες συνωμοσίας και την παραπληροφόρηση γύρω από την ασθένεια.
Η διαρροή ανακριβών πληροφοριών είναι μάλιστα τόσο μεγάλη, που ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας κάνει λόγο για... «πληροφοριοδημία» («infodemic»).
Μάλιστα, προκειμένου να ξεκαθαρίσει τα πράγματα, ο ΠΟΥ συνεργάστηκε με το νέο μέσο κοινωνικής δικτύωσης TikTok.
Μάλιστα, οι μύθοι δεν εντοπίζονται μόνο στο (συνήθως ύποπτο) διαδίκτυο αλλά και σε πιο mainstream πηγές.
Παρόλο όμως που οι πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης παίρνουν μέτρα για να απομακρύνουν το ψευδές περιεχόμενο που μπορεί να προκαλέσει σύγχυση στους χρήστες, η μάχη φαίνεται άνιση, καθώς το «τσουνάμι» της παραπληροφόρησης μοιάζει ανεξέλεγκτο.
Ιδού ορισμένοι μύθοι για το νέο κορωνοϊό.
Μύθος 1: Ο κορωνοϊός είναι ανθρώπινο δημιούργημα
Πραγματικότητα: Μην πιστεύετε ό,τι διαβάζετε στο ίντερνετ
Υπάρχει μια ακραία θεωρία που κυριαρχεί στο Ίντερνετ: ο ιός δεν αποτελεί φυσικό δημιούργημα, αλλά αντίθετα γεννήθηκε σε κάποιο εργαστήριο.
Οι φήμες, οι οποίες ξεκίνησαν από τα κοινωνικά μέσα και δεν στηρίζονται σε αξιόπιστες πηγές, γίνονταν όλο και πιο λεπτομερείς με το πέρασμα των ημερών.
Μια εκδοχή της φήμης, δημοφιλής εκτός Κίνα, ισχυρίζεται ότι ένα κινεζικό εργαστήριο εργαζόταν μυστικά για την ανάπτυξη ενός βιοόπλου, το οποίο υπέστη διαρροή. Άλλη εκδοχή, την οποία εκτίμησαν περισσότερο εθνικιστικές ομάδες των κινεζικών κοινωνικών μέσων, θέλει τον ιό να προέρχεται από τις ΗΠΑ και πως πολλοί Αμερικανοί που πιστεύεται ότι πέθαναν τους προηγούμενους μήνες από την εποχική γρίπη, στην πραγματικότητα άφησαν την τελευταία τους πνοή λόγω κορωνοϊού.
Επιστήμονες τόσο στην Κίνα όσο και στη Δύση έχουν απορρίψει επανειλημμένα αυτές τις θεωρίες, χωρίς ωστόσο να καταφέρουν να εμποδίσουν την εξάπλωσή τους. Οι ειδικοί προσπαθούν ακόμη να εξακριβώσουν την ακριβή πηγή του ιού, αλλά η έρευνα δείχνει ότι είναι πιθανό να προέρχεται από νυχτερίδες και μεταδόθηκε από έναν ενδιάμεσο ξενιστή πριν μεταπηδήσει στους ανθρώπους, όπως ακριβώς δηλαδή είχε γίνει και με τον «ξάδελφο» ιό SARS, στην επιδημία του 2003.
Μύθος 2: Γιατροσόφια μπορούν να θεραπεύσουν ή να εμποδίσουν τον ιό
Πραγματικότητα: Το σκόρδο κάνει καλό. Το ίδιο και το νερό αλλά και η βιταμίνη C. Σε αντίθεση όμως με αυτό που θέλουν να πιστεύετε κάποιες πηγές στα κοινωνικά μέσα, δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι η κατανάλωση σκόρδου, η πόση νερού κάθε δεκαπέντε λεπτά ή η βιταμίνη C θα προστατεύσει τους ανθρώπους από τον νέο κορωνοϊό. Το ίδιο ισχύει με τη χρήση αιθέριων ελαίων και στεροειδών.
Κάποιες αναρτήσεις υποστηρίζουν ότι η επάλειψη του κορμιού μας με σησαμέλαιο ή το ψέκασμά του με αλκοόλ ή χλωρίνη σκοτώνει τον ιό. Επίσης λανθασμένο.
Υπάρχουν ορισμένα χημικά απολυμαντικά, όπως τα λευκαντικά, η αιθανόλη 75%, το υπεροξικό οξύ και το χλωροφόρμιο, που μπορεί να σκοτώσουν τον ιό στις επιφάνειες. Αλλά εάν ο ιός είναι ήδη στο σώμα μας, η τοποθέτηση αυτών των ουσιών στο δέρμα σας ή κάτω από τη μύτη μας δεν θα το σκοτώσει - και μπορεί πραγματικά να είναι επικίνδυνο.
Και φυσικά απαγορεύεται η κατάποση αυτών των χημικών.
Προς το παρόν δεν υπάρχει θεραπεία από τον νέο κορωνοϊό. Και παρότι η έρευνα είναι ακόμη εν εξελίξει, θα χρειαστεί τουλάχιστον ένας ακόμη χρόνος προκειμένου να διατεθεί κάποιο εμβόλιο.
Ο καλύτερος τρόπος να προστατεύσετε αυτήν τη στιγμή τον εαυτό σας είναι να κάνετε ό,τι ακριβώς θα κάνατε σε κάθε κρύωμα και γρίπη.
Μένετε τουλάχιστον ένα μέτρο μακριά από οποιονδήποτε μπορεί να έχει μολυνθεί. Πλένετε τα χέρια σας συχνά με σαπούνι και νερό για τουλάχιστον 20 δευτερόλεπτα. Καλύπτετε το στόμα και τη μύτη όταν βήχετε ή φτερνίζεστε με τον αγκώνα ή ένα χαρτομάντηλο, το οποίο θα πρέπει να πετάξετε αμέσως μετά. Και απολυμάνετε τα αντικείμενα και τις επιφάνειες που αγγίζετε.
Αν έχετε συμπτώματα πιο βαριά από ένα σύνηθες κρυολόγημα, αναζητήστε εγκαίρως θεραπεία.
Μύθος 3: Πρέπει να διαθέτετε μάσκα
Πραγματικότητα: Όλοι οι οργανισμοί συμφωνούν: οι υγιείς άνθρωποι δεν χρειάζεται να φορούν προστατευτικές μάσκες.
Στην πραγματικότητα, η ανώτερη ιατρική υπηρεσία των ΗΠΑ προειδοποιεί ότι οι χειρουργικές μάσκες ενδεχομένως αυξάνουν τον κίνδυνο μόλυνσης αν δεν φοριούνται σωστά.
Οι μάσκες πρέπει να φοριούνται από τους μολυσμένους ασθενείς που έχουν εμφανή συμπτώματα προκειμένου να προστατευτούν οι υγιείς.
Εκτός από τους ασθενείς, μάσκες χρειάζονται ακόμη οι εργαζόμενοι στους κλάδους υγείας και οι άνθρωποι που φροντίζουν καθημερινά τους ασθενείς.
Η αγορά μασκών και αναπνευστικού εξοπλισμού από υγιείς ανθρώπους, το μόνο που κάνει να είναι προκαλεί έλλειψη και φαινόμενα αισχροκέρδειας. Αυτό θέτει σε κίνδυνο τους εργαζομένους στον κλάδο υγείας αλλά και αυτούς που πραγματικά τα χρειάζονται.
Μύθος 4: Η ζέστη μπορεί να σκοτώσει τον ιό
Πραγματικότητα: Οι στεγνωτήρες χεριών δεν μπορούν να σκοτώσουν τον ιό, σύμφωνα με τον ΠΟΥ. Ο Οργανισμός λέει επίσης ότι οι λάμπες UV δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται για την αποστείρωση των χεριών ή άλλων περιοχών του σώματος καθώς η ακτινοβολία μπορεί να ερεθίσει το δέρμα μας.
Προ ημερών ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ είχε υποθέσει ότι η ζέστη σκοτώνει τον ιό και, επομένως, το ξέσπασμα του κορωνοϊού θα εξαφανιστεί μέχρι την άνοιξη.
Ωστόσο οι ειδικοί στον κλάδο της υγείας λένε ότι δεν υπάρχει τρόπος να το γνωρίζει κανείς αυτό.
Επιστημονικές έρευνες έχουν δείξει ότι οι υψηλότερες θερμοκρασίες, καθώς και τα υψηλά ποσοστά υγρασίας επιβραδύνουν την εξάπλωση των ιώσεων γενικά, αφού τότε οι άνθρωποι τείνουν να συγκεντρώνονται συχνότερα εκτός κλειστών χώρων. Οι επιστήμονες ωστόσο δυσκολεύονται να βεβαιώσουν τη σχέση της θερμοκρασίας με την εξάπλωση των ιών.
Κανένας δεν μπορεί να πει με σιγουριά ότι τον Απρίλιο θα υπάρξει ύφεση του ιού, καθώς υπάρχει το χαρακτηριστικό παράδειγμα της Σιγκαπούρης, όπου ο ιός εξαπλώθηκε γρήγορα παρόλο που στη χώρα αυτή υπάρχει ζέστη όλο το χρόνο.
Μύθος 5: Ο ιός μπορεί να μεταφερθεί μέσω αλληλογραφίας
Πραγματικότητα: Μπορείτε να τσεκάρετε την αλληλογραφία σας ελεύθερα.
Ακόμη και το να λάβετε ένα πακέτο ή ένα γράμμα από την Κίνα δεν θα σας θέσει σε κίνδυνο, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας.
Οι ερευνητές ακόμη μελετούν τους ακριβείς τρόπους με τους οποίους ο νέος κορωνοϊός μολύνει τους ανθρώπους, αλλά κρίνοντας από προηγούμενους κορωνοϊούς, δεν παραμένουν ζωντανοί για καιρό πάνω σε αντικείμενα και επιφάνειες.
Μύθος 6: Τα παιδιά δεν μπορούν να κολλήσουν
Πραγματικότητα: Όλοι οι άνθρωποι οποιασδήποτε ηλικίας μπορούν να μολυνθούν από τον νέο κορωνοϊό, αν και οι άνθρωποι μεγαλύτερης ηλικίας ή άνθρωποι που έχουν χρόνια προβλήματα υγείας εμφανίζονται να είναι πολύ πιο ευπαθείς σε σοβαρές μολύνσεις.
Αν και οι περισσότερες επιβεβαιωμένες περιπτώσεις έχουν να κάνουν με ενήλικες, ακόμη και παιδιά έχουν μολυνθεί από τον νέο κορωνοϊό, σύμφωνα με τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων.
Μύθος 7: Όσοι μολύνονται πεθαίνουν
Πραγματικότητα: Το ποσοστό θνησιμότητας από τον νέο κορωνοϊό είναι περίπου 2% με τους ειδικούς να αναμένουν περαιτέρω πτώση αυτού του ποσοστού.
Οι άνθρωποι που μολύνονται με τον νέο κορωνοϊό συνήθως εμφανίζουν συμπτώματα ομαλής έως μέτριας γρίπης, ανάλογης με ένα συνηθισμένο κρυολόγημα. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν ρινική καταρροή, βήχα, πονόλαιμο, πονοκέφαλο και πυρετό που μπορεί να διαρκέσει δύο ημέρες. Συχνότερα, τα συμπτώματα θα εξαφανιστούν από μόνα τους.
Η ασθένεια μπορεί να οδηγήσει στον θάνατο αλλά αυτές οι περιπτώσεις είναι πολύ πιο σπάνιες.
Για τις ομάδες με ήδη εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα, τους ηλικιωμένους και τα πολύ μικρά παιδιά, υπάρχει πιθανότητα ο ιός να εξελιχθεί σε πολύ πιο σοβαρή αναπνευστική ασθένεια, όπως η πνευμονία ή η βρογχίτιδα.
Δεδομένου του γεγονός ότι χιλιάδες άνθρωποι έχουν μολυνθεί και οι αρχές ακόμη προσπαθούν να συγκρατήσουν την εξάπλωση του ιού, ακόμη και ένα ποσοστό θνησιμότητας 2% προκαλεί εύλογη ανησυχία.
