Η άρση των περιοριστικών μέτρων για τον Covid-19 πρέπει να γίνει με βάση αποδεικτικά στοιχεία, σταδιακά και συντονισμένα μεταξύ των κρατών - μελών της Ε.Ε., τονίζει έγγραφο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που έχει περιέλθει στη γνώση του EURACTIV.
Ο οδικός χάρτης με κατευθύνσεις προς τις κυβερνήσεις για τη στρατηγική εξόδου από το λεγόμενο lockdown, που είναι ακόμα ανοιχτός σε αλλαγές προτού το παρουσιάσει σήμερα η Κομισιόν, προβλέπει πως οι χώρες θα πρέπει να ειδοποιούν η μία την άλλη, καθώς και την Κομισιόν, «εγκαίρως» για κάθε χαλάρωση των μέτρων περιορισμού.
«Μια έλλειψη συντονισμού στην άρση των περιοριστικών μέτρων ενέχει τον κίνδυνο αρνητικών συνεπειών για όλα τα κράτη - μέλη και είναι πιθανό να οδηγήσει σε πολιτικές τριβές» αναμένεται να προειδοποιήσει η Κομισιόν.
Ταξίδια και σύνορα
Αναφορικά με τους ταξιδιωτικούς περιορισμούς και τους ελέγχους στα σύνορα, που έχουν επιβληθεί για τον περιορισμό της εξάπλωσης της πανδημίας εντός της ζώνης Σένγκεν, η Κομισιόν συμβουλεύει τις χώρες να άρουν αυτά τα μέτρα «όταν η επιδημιολογική κατάσταση των παραμεθόριων περιοχών συγκλίνει επαρκώς και οι κανόνες κοινωνικής απόστασης εφαρμόζονται ευρέως και υπεύθυνα». Επίσης, αναμένεται να καλέσει τις γειτονικές χώρες να μείνουν σε στενή επαφή.
Σύμφωνα με το έγγραφο που αποκαλύπτει το EURACTIV, το άνοιγμα των εξωτερικών συνόρων και η πρόσβαση σε πολίτες μη προερχόμενους από την Ε.Ε. θα πρέπει να γίνει στη δεύτερη φάση χαλάρωσης των μέτρων, λαμβάνοντας υπόψιν την εξάπλωση του ιού στο εξωτερικό.
Εξάλλου, η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, επέκρινε σφόδρα τα κράτη - μέλη για την έλλειψη συντονισμού και αλληλεγγύης στην αρχή του ξεσπάσματος της πανδημίας στην Ευρώπη, ειδικά για την Ιταλία, την Ισπανία και τη Γαλλία.
Και καθώς τα μέτρα καραντίνας αρχίζουν να αποδίδουν καρπούς, η Κομισιόν θέλει να εξασφαλίσει μια συντονισμένη έξοδο από το lockdown, παρόλο που οι αποφάσεις αυτές τελικά λαμβάνονται από τις εθνικές κυβερνήσεις.
Η Γαλλία ανακοίνωσε πως τα μέτρα θα παραταθούν έως τις 11 Μαΐου, ενώ η Ισπανία επέτρεψε σε κάποιους εργάτες να επιστρέψουν στα πόστα τους και η Αυστρία ανακοίνωσε ότι σταδιακά θα επιτρέψει το άνοιγμα μικρών επιχειρήσεων.
Το έγγραφο προειδοποιεί επίσης ότι ο οδικός χάρτης δεν είναι πράσινο φως προς τις χώρες ώστε να αρχίσουν να αίρουν τα μέτρα, αλλά μια οδηγία ώστε να το πράξουν τελικά με τον σωστό τρόπο.
Η Κομισιόν αναγνωρίζει άλλωστε πως τα μέτρα αυτά έχουν σώσει χιλιάδες ζωές και παράλληλα έχουν προκαλέσει σημαντικό οικονομικό κόστος, αλλά τονίζει ότι «παρόλο που η επιστροφή στην κανονικότητα θα είναι μακρά, είναι επίσης σαφές ότι τα υπερβολικά περιοριστικά μέτρα δεν μπορούν να διαρκέσουν επ' αόριστο».
Πολλά τεστ αλλά και εφαρμογές ιχνηλάτησης
Η Κομισιόν συμβουλεύει τα κράτη - μέλη να δουν πρώτα μια σημαντική μείωση της εξάπλωσης του ιού για μια παρατεταμένη χρονική περίοδο και να έχουν επαρκώς προετοιμασμένο το σύστημα υγείας - περιλαμβανομένων των ΜΕΘ- αλλά και τη δυνατότητα εντοπισμού κρουσμάτων μέσα από ευρείας κλίμακας διενέργεια διαγνωστικών τεστ και ελέγχου αντισωμάτων.
Όσο ο ιός εξακολουθεί να κυκλοφορεί και μέχρις ότου να βρεθεί εμβόλιο, το έγγραφο της Κομισιόν προειδοποιεί ότι κάθε χαλάρωση των μέτρων θα οδηγεί σε μια αύξηση των μολύνσεων και επομένως θα πρέπει να παρακολουθείται.
Η στρατηγική εξόδου προβλέπει επίσης ότι πρέπει να δημιουργηθεί ένα πλαίσιο για εφαρμογές ανίχνευσης επαφών. Τέτοιες εφαρμογές, σύμφωνα με το έγγραφο, «μπορούν να βοηθήσουν στο να σπάσουν πιο γρήγορα και πιο αποτελεσματικά οι αλυσίδες μόλυνσης από τα γενικά μέτρα περιορισμού και μπορούν να μειώσουν τον κίνδυνο της μαζικής εξάπλωσης του ιού». Γι' αυτό και κατά την Κομισιόν πρέπει να είναι «σημαντικό στοιχείο» στη στρατηγική εξόδου από τα μέτρα.
Η Κομισιόν σημειώνει ωστόσο ότι αυτό θα πρέπει να βασίζεται στη συναίνεση των πολιτών και να γίνει με σεβασμό στον γενικό κανονισμό προστασίας των προσωπικών δεδομένων που ισχύει στην Ε.Ε.
Τονίζει, επιπλέον, πως τέτοια προγράμματα θα πρέπει να κάνουν χρήση μόνο ανώνυμων δεδομένων και θα πρέπει να τα απενεργοποιούνται μόλις τελειώσει η υγειονομική κρίση.
Στο σημείωμά της η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει στα κράτη να άρουν σταδιακά τα όποια μέτρα και με απόσταση τουλάχιστον ενός μήνα μεταξύ των σταδίων άρσης.
Στο μεταξύ, προτείνει να ληφθούν άλλα μέτρα όπως οι τακτικές απολυμάνσεις και καθαρισμοί σε δημόσιους χώρους, ο περιορισμός του αριθμού των επιβατών στα μέσα μαζικής μεταφοράς, οι λιγότεροι μαθητές στις τάξεις και οι περιορισμένες ώρες λειτουργίας για τα εστιατόρια.
Όσον αφορά τους πιο ευπαθείς, ειδικά τους ηλικιωμένους, η Κομισιόν τονίζει πως χρήζουν προστασίας για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα και ότι όσοι εντοπίζονται θετικοί στον ιό ή εμφανίζουν ήπια συμπτώματα θα πρέπει να παραμείνουν σε καραντίνα.
Επιπλέον, κάνει αναφορά στις ανησυχίες για τη δημοκρατία τονίζοντας πως «στοχευμένες παρεμβάσεις» σταδιακά θα πρέπει να αντικαταστήσουν «καταστάσεις εκτάκτου ανάγκης σε χώρες με εξαιρετικές δυνάμεις έκτακτης ανάγκης προς τις κυβερνήσεις» ώστε να διασφαλιστεί η δημοκρατική λογοδοσία και η λαϊκή υποστήριξη.
Τέλος, η Κομισιόν αναμένεται να προειδοποιήσει ότι «η επιτυχία της συντονισμένης άρσης των περιοριστικών μέτρων σε επίπεδο Ε.Ε. θα καθορίσει επίσης τον χρόνο και τον αντίκτυπο του σχεδίου ανάκαμψης της Ε.Ε.»
