Μπορεί να μπήκε στη ζωή μας μόλις τον περασμένο Δεκέμβριο, όμως ήδη ο πλανήτης καλείται να αντιμετωπίσει μία πανδημία με το κωδικό όνομα COVID-19. Για τους περισσότερους, πρόκειται μια ήπια ασθένεια, κάποιοι άνθρωποι όμως πεθαίνουν. Πώς όμως επιτίθεται στο σώμα μας αυτός ο νέος ιός, γιατί ορισμένοι άνθρωποι πεθαίνουν και πώς αντιμετωπίζεται; Το BBC καταγράφει τα συμπτώματα και τα στάδια του νέου κορωνοϊού.
Περίοδος επώασης
Είναι η περίοδος όπου ο ιός εγκαθίσταται στο σώμα μας.
Οι ιοί λειτουργούν εισχωρώντας στα κύτταρα του σώματός μας ουσιαστικά με τη μέθοδο της πειρατείας.
Ο κορωνοϊός, επίσημα ονομαζόμενος Sarc-CoV-2, μπορεί να εισβάλει στο σώμα μας όταν εισπνέουμε (όταν κάποιος βήξει κοντά μας) ή όταν αγγίζουμε κάποια μολυσμένη επιφάνεια και στη συνέχεια το πρόσωπό μας.
Στην αρχή μολύνει τα κύτταρα που βρίσκονται στον λαιμό μας, τους αεραγωγούς και τους πνεύμονες μετατρέποντάς τα σε «εργοστάσια κορωνοϊού» που γεννούν τεράστιους αριθμούς νέων ιών που με τη σειρά τους μολύνουν όλο και περισσότερα κύτταρα.
Σε αυτό τα αρχικό στάδιο δεν αρρωσταίνουμε και κάποιοι άνθρωποι ίσως να μην αναπτύξουν ποτέ συμπτώματα.
Η περίοδος επώασης, δηλαδή το διάστημα ανάμεσα στη μόλυνση και την εμφάνιση των πρώτων συμπτωμάτων ποικίλει αρκετά, με μέσο όρο ένα διάστημα πέντε ημερών.
Ήπια ασθένεια
Σαν τέτοια θα την περάσει η μεγαλύτερη πλειοψηφία των ασθενών. Ο Covid-19 είναι μια ήπια ασθένεια για τους 8 στους 10 ανθρώπους που θα την κολλήσουν με τα κύρια συμπτώματα να είναι ο πυρετός και ο βήχας.
Οι μυοσκελετικοί πόνοι, ο πονόλαιμος και ο πονοκέφαλος είναι επίσης πιθανά συμπτώματα, ωστόσο όχι απαραίτητα.
O πυρετός και γενικά το αίσθημα αδιαθεσίας είναι αποτέλεσμα του τρόπου που απαντά το ανοσοποιητικό μας σύστημα στη μόλυνση. Ο οργανισμός μας αναγνωρίζει τον ιό ως εχθρικό εισβολέα και στέλνει σήματα στο υπόλοιπο σώμα ότι κάτι δεν πάει καλά εκκρίνοντας χημικές ουσίες που ονομάζονται κυτοκίνες.
Αυτό συσπειρώνει το ανοσοποιητικό μας σύστημα, προκαλεί όμως και πόνους στο σώμα καθώς και πυρετό.
Ο βήχας που προκαλεί ο κορωνοϊός είναι αρχικά ξηρός, όχι παραγωγικός, και πιθανόν προκαλείται από τον ερεθισμό των κυττάρων καθώς μολύνονται από τον ιό.
Κάποιοι άνθρωποι στη συνέχεια θα ξεκινήσουν να βήχουν παραγωγικά, βγάζοντας δηλαδή φλέμα, που δεν είναι τίποτα άλλο παρά νεκρά από τον ιό πνευμονικά κύτταρα.
Αυτά τα συμπτώματα αντιμετωπίζονται με ξεκούραση στο κρεβάτι, πλήθος υγρών και παρακεταμόλη. Δεν απαιτούν ειδική νοσηλεία.
Αυτό το στάδιο κρατά περίπου μία εβδομάδα, κατά το οποίο οι περισσότεροι άνθρωποι αναρρώνουν καθώς το ανοσοποιητικό τους σύστημα καταπολεμά τον ιό.
Ωστόσο, κάποιοι μπορεί να προσβληθούν πιο σοβαρά από τον Covid-19.
Μέχρι στιγμής αυτά είναι όσα ξέρουμε για το στάδιο αυτό, υπάρχουν ωστόσο μελέτες που δείχνουν ότι η ασθένεια μπορεί να έχει και άλλα συμπτώματα, που παραπέμπουν περισσότερο σε κρύωμα, όπως η καταρροή μύτης.
Σοβαρή ασθένεια
Αν η ασθένεια προχωρήσει, αυτό θα συμβεί επειδή το ανοσοποιητικό σύστημα αντιδρά υπερβολικά στον ιό.
Αυτές οι χημικές ουσίες προς το υπόλοιπο σώμα προκαλούν φλεγμονή, αλλά αυτό πρέπει να γίνει απόλυτα ισορροπημένα καθώς πολύ μεγάλη φλεγμονή μπορεί να προκαλέσει ζημιά σε όλο το σώμα.
Η φλεγμονή των πνευμόνων λέγεται πνευμονία.
Αν ήταν πιθανό να ταξιδέψετε μέσα από το στόμα σας στους μικροσκοπικούς σωλήνες των πνευμόνων σας, στο τέλος θα καταλήγατε σε μικροσκοπικούς αερόσακους.
Σε αυτό ακριβώς το σημείο το οξυγόνο εισχωρεί στο αίμα και βγαίνει το διοξείδιο του άνθρακα, στην πνευμονία όμως οι μικροί αυτοί σάκοι αρχίζουν να γεμίζουν με νερό και μπορούν τελικά να προκαλέσουν δύσπνοια «κόβοντάς» μας την ανάσα.
Κάποιοι άνθρωποι θα χρειαστούν αναπνευστήρα που θα τους βοηθάει στην αναπνοή.
Αυτό το στάδιο φαίνεται πως επηρεάζει 14% των ασθενών σύμφωνα με στοιχεία που έρχονται από την Κίνα.
Κρίσιμη κατάσταση
Εκτιμάται ότι περίπου 6% των κρουσμάτων εισέρχονται σε κρίσιμη κατάσταση.
Σε αυτό το στάδιο το σώμα μας αρχίζει να μας προδίδει και υπάρχει πραγματικός κίνδυνος για τη ζωή μας.
Το πρόβλημα είναι ότι το ανοσοποιητικό μας σύστημα έχει τεθεί εκτός ελέγχου προκαλώντας ζημιά στο σώμα μας.
Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε σηπτικό σοκ αν η αρτηριακή πίεση πέσει σε επικίνδυνα χαμηλά επίπεδα και τα όργανά μας σταματήσουν να λειτουργούν σωστά ή και εντελώς.
Το σύνδρομο οξείας αναπνευστικής ανεπάρκειας που προκαλεί η διαδεδομένη φλεγμονή στους πνεύμονες εμποδίζει τους πνεύμονες από το να παίρνουν την ποσότητα οξυγόνου που χρειάζονται προκειμένου να ζήσει ο ασθενής. Μπορεί επίσης να σταματήσει τον καθαρισμό του αίματος από τα νεφρά και να καταστρέψει την επένδυση των εντέρων.
Ο ιός δημιουργεί έναν τόσο μεγάλο βαθμό φλεγμονής που μπορεί να προκληθεί πολυοργανική ανεπάρκεια.
Αν το ανοσοποιητικό σύστημα δεν καταφέρει να «επιβληθεί» του ιού, τότε αυτός θα επεκταθεί σε κάθε γωνιά του σώματος όπου μπορεί να προκαλέσει ακόμη μεγαλύτερη ζημιά.
Η ανάγκη αποτελεσματικής θεραπείας είναι αποφασιστικής σημασίας σε αυτή τη φάση και ίσως περιλαμβάνει την ανάγκη διασωλήνωσης.
Πρόκειται ουσιαστικά για τεχνητή αναπνευστική λειτουργία που εξάγει το αίμα από το σώμα μέσω παχέων σωλήνων, το οξυγονώνει και το επαναφέρει.
Σε αυτό το στάδιο υπάρχει ο κίνδυνος θανάτου αν τα όργανα δεν μπορούν πια να κρατήσουν το σώμα στη ζωή.
Οι πρώτοι θάνατοι
Οι γιατροί περιέγραψαν το πώς πέθαναν κάποιοι ασθενείς παρά τις απέλπιδες προσπάθειές τους. Οι πρώτοι δύο ασθενείς που πέθαναν στο νοσοκομείο Jinyintan στη Γουχάν της Κίνας, όπως περιγράφτηκε με λεπτομέρειες στο ιατρικό περιοδικό Lancet Medical, έμοιαζαν σχετικά υγιείς, παρόλο που ήταν καπνιστές γεγονός που είχε εξασθενίσει σημαντικά τους πνεύμονές τους.
Ο πρώτος, ένας 61χρονος άνδρας διακομίστηκε στο νοσοκομείο με σοβαρή πνευμονία. Παρότι διασωληνώθηκε αμέσως, οι πνεύμονές του δεν άντεξαν και η καρδιά του σταμάτησε να λειτουργεί.
Πέθανε 11 ημέρες μετά την εισαγωγή του.
Ο δεύτερος ασθενής, ένας 69χρονος άνδρας, έπασχε από σύνδρομο οξείας αναπνευστικής ανεπάρκειας. Κι αυτός διασωληνώθηκε αμέσως αλλά αυτό δεν ήταν αρκετό. Πέθανε από σοβαρή πνευμονία και σηπτικό σοκ όταν η αρτηριακή του πίεση κατέρρευσε.
