Ένα κρασί που είναι συνδεδεμένο όσο κανένα άλλο με την υποδοχή του νέου έτους, αλλά και με σημαντικές προσωπικές στιγμές, ετοιμάζεται να πρωταγωνιστήσει και φέτος την Πρωτοχρονιά. Ή μήπως όχι;
Ο λόγος για τη σαμπάνια, ένα από τα πιο συναρπαστικά, διαχρονικά και φινετσάτα κρασιά, που κάθε Πρωτοχρονιά, μετά το χαρακτηριστικό «ποπ» του φελλού της, ευφραίνει και τους πιο απαιτητικούς ουρανίσκους με τα ιδιαίτερα αρώματά της και τις... παιχνιδιάρικες φυσαλίδες της.
Με γαλλική καταγωγή η σαμπάνια, αν και αποτελεί είδος πολυτελείας, κατάφερε να κερδίσει τη θέση της στα γιορτινά τραπέζια, καθώς είναι ένα κρασί που μπορεί να ταιριάξει αρμονικά με πολλές διαφορετικές γεύσεις, σερβιριζόμενο από την αρχή ως το τέλος ενός δείπνου.
Ενδεικτικός είναι ο χαρακτηρισμός «passepartout» που δίνει στη σαμπάνια ο Sommelier, Γιώργος Λούκας, ο οποίος μίλησε στο CNN Greece για το εκλεπτυσμένο αυτό γαλλικό αφρώδες κρασί, για τους διαφορετικούς τύπους του, για το τι συνοδεύει πιο αρμονικά ένα ποτήρι σαμπάνιας, με εξαίρεση την έτερη «βασίλισσα» της Πρωτοχρονιάς, τη βασιλόπιτα, με την οποία δεν ταιριάζει καθόλου.
«Η σαμπάνια είναι αφρώδες κρασί, τα αφρώδη κρασιά δεν είναι απαραίτητα σαμπάνιες». Με αυτή τη φράση, ο Γιώργος Λούκας συνοψίζει τον ορισμό της σαμπάνιας και μας εξηγεί πως πρόκειται για μια ονομασία προέλευσης, από την ομώνυμη περιοχή στη Γαλλία, την Καμπανία, στην οποία παρασκευάζονται αφρώδη κρασιά, από συγκεκριμένες ποικιλίες σταφυλιών (Chardonnay, Pinot Noir και Pinot Meunier), με συγκεκριμένο τρόπο, την methode classique, δηλαδή την μέθοδο της δεύτερης ζύμωσης στη φιάλη.
«Άρα, οτιδήποτε δεν προέρχεται από την συγκεκριμένη περιοχή και δεν έχει φτιαχτεί με τον συγκεκριμένο τρόπο, δεν μπορεί να λέγεται σαμπάνια», λέει χαρακτηριστικά ο Γιώργος Λούκας, προσθέτοντας πως αφρώδη κρασιά με την methode classique φτιάχνονται και σε άλλες περιοχές του κόσμου, όμως δεν μπορούν να λέγονται σαμπάνιες.
Τύποι σαμπάνιας
Το πιο διάσημο αφρώδες κρασί παγκοσμίως, δεν θα μπορούσε να είναι... μονότονο. Γι’ αυτό και «κυκλοφορεί» σε διάφορους τύπους, ικανοποιώντας τα γούστα και των πιο απαιτητικών. Έτσι μπορούμε να βρούμε σαμπάνιες λευκές ή ροζέ, αλλά και ξηρές, ημίξηρες και γλυκές, με την κάθε μία να έχει τον δικό της γευστικό χαρακτήρα.
Οι τύποι της σαμπάνιας, καθορίζονται και από την ποικιλία του σταφυλιού από την οποία είναι φτιαγμένες, με τον Γιώργο Λούκα να μας μιλά για τις blanc de blanc, που είναι σαμπάνιες από 100% chardonnay, αλλά και για τις Blanc de noir, που είναι λευκές σαμπάνιες που προέρχονται από την οινοποίηση μόνο κόκκινων σταφυλιών.
Μια άλλη διαφοροποίηση στις σαμπάνιες σχετίζεται και με την ποιότητα του σταφυλιού που χρησιμοποιείται στην οινοποίηση, με τον κάθε οίκο, να συνηθίζει εκτός από την «απλή» του σαμπάνια, να παράγει και μια cuvee prestige, από τα καλύτερα σταφύλια, που προέρχονται από τα καλύτερα αμπελοτόπια της Καμπανίας.
Η σαμπάνια είναι ένα προϊόν passepartout, σύμφωνα με τον Γιώργο Λούκα, ο οποίος μας εξηγεί πως μπορεί κανείς να σερβίρει μόνο σαμπάνια (σε διαφορετικούς τύπους) από την αρχή ως το τέλος ενός δείπνου. Είναι ένα κρασί που ταιριάζει με πολλά, αναλόγως τον τύπο, το χρώμα και τα σάκχαρά του.
Οι κλασσικές σαμπάνιες, αυτές που μπορούμε να βρούμε εύκολα στην αγορά, είναι πολύ καλά απεριτίφ, που μπορούν να συνοδεύσουν εύκολα διαφορετικού στυλ finger food. Η σαμπάνια ταιριάζει πολύ με όστρακα, αλλά συνοδεύει εξαιρετικά και συγκεκριμένα τυριά, με τον Γιώργο Λούκα να σημειώνει πως ένας από τους ωραιότερους συνδυασμούς είναι σαμπάνια με παρμεζάνα, ένα τυρί τραγανό, λιπαρό και αλμυρό.
Συνοδεύει επίσης τσιπς λαχανικών (πχ κολοκυθάκι ή παντζάρι), ενώ ταιριάζει ωραία και με λιπαρά ψάρια όπως ο σολομός. Υπάρχουν όμως και τύποι σαμπάνιας, πιο «πολύπλοκοι», που ταιριάζουν και με κρεατικά, όπως για παράδειγμα το στήθος πάπιας.
Η εικόνα μιας σαμπάνιας να ανοίγει στην αλλαγή του χρόνου και στη συνέχεια να σερβίρεται παράλληλα με την παραδοσιακή βασιλόπιτα, είναι γνώριμη μάλλον σε πολλούς. Όμως ο συγκεκριμένος συνδυασμός κάθε άλλο παρά ταιριαστός είναι.
Όπως μας εξήγησε ο Γιώργος Λούκας οι σαμπάνιες έχουν πολύ έντονο ξηρό χαρακτήρα γι’ αυτό δεν ταιριάζουν με γλυκά, και μας συμβουλεύει, αν θέλουμε να συνοδεύσουμε οπωσδήποτε την βασιλόπιτά μας με σαμπάνια, να διαλέξουμε μια γλυκιά ή ημίγλυκη εκδοχή του συγκεκριμένου κρασιού, που να είναι πλούσια σε σάκχαρα.
Όταν ζητήσαμε τη συμβουλή του για το κρασί που ταιριάζει πιο αρμονικά με τη βασιλόπιτα, μας πρότεινε αφρώδη κρασιά τύπου Moscato d'Asti, μοσχάτα κρασιά γλυκά που έχουμε πολλά στην Ελλάδα. Με μια βασιλόπιτα θα ταίριαζε κι ένα λευκό Port ή ένα γλυκό Sherry, επίσης από μοσχάτο.
Όσο για τα άλλα παραδοσιακά γλυκά των ημερών, όπως τα μελομακάρονα, οι κουραμπιέδες και οι δίπλες, αυτά μπορούν να ταιριάξουν ωραία με γλυκά κρασιά από μοσχάτο ή μαλαγουζιά.
Η κατάλληλη θερμοκρασία για να σερβιριστεί μια σαμπάνια, είναι αρκετά χαμηλή, μας εξηγεί ο έμπειρος Sommelier. «Μια σαμπάνια μπορούμε να την πιούμε από τους 6 ως τους 9 βαθμούς Κελσίου. Είναι από τα λίγα κρασιά που πρέπει να είναι αρκετά παγωμένα όταν τα σερβίρουμε, για να μείνει ενσωματωμένο στο ποτήρι το διοξείδιο του άνθρακα, οι φυσαλίδες δηλαδή, αλλά και για να νιώθουμε την υφή και την αίσθηση της φυσαλίδας», λέει χαρακτηριστικά.
Όμως, όσο ακριβότερη ή παλαιότερη είναι η σαμπάνια, όσο μεγαλύτερη είναι η πολυπλοκότητά της, μπορούμε να ανεβάσουμε λίγο τη θερμοκρασία σερβιρίσματος-το ανώτερο μέχρι τους 12 βαθμούς- για να ευχαριστηθούμε και την πολυπλοκότητα των αρωμάτων.
Το δε κατάλληλο ποτήρι για να σερβιριστεί μια σαμπάνια είναι το flute, αυτό που μοιάζει με όρθιο σωλήνα, καθώς καταφέρνει να κρατάει όλες τις φυσαλίδες ενσωματωμένες κι έτσι βλέπουμε και τον ωραίο αφρισμό.
Βέβαια τελευταία, μας λέει ο Γιώργος Λούκας, υπάρχει η τάση η σαμπάνια να σερβίρεται σε ποτήρι λευκού κρασιού, αρκετά κλειστό προς τα πάνω, και παρόλο που χάνεις σε εμφάνιση και σε αφρό, κερδίζεις σε πολυπλοκότητα των αρωμάτων.
