Ως καρκίνος των όρχεων ορίζεται το κακόηθες νεόπλασμα που εξορμά από τα κύτταρα των όρχεων, των γεννητικών δηλαδή αδένων του άνδρα που βρίσκονται στο όσχεο, έναν σακοειδή σχηματισμό του δέρματος κάτω από το πέος.
Σχεδόν όλοι οι καρκίνοι των όρχεων προέρχονται από τα γεννητικά κύτταρα, δηλαδή τα κύτταρα που εμπλέκονται στην παραγωγή του σπέρματος.
Οι καρκίνοι των όρχεων χωρίζονται σε δύο βασικές κατηγορίες, ανάλογα με τον ακριβή τύπο των κυττάρων που προκαλεί τον καρκίνο. Τα σεμινώματα, που συμβαίνουν στο 50% περίπου των περιπτώσεων και τους μη σεμινωματώδεις όγκους.
Ποιοι είναι οι προδιαθεσικοί παράγοντες για τον καρκίνο του όρχεως;
Γνωστοί παράγοντες που αυξάνουν την πιθανότητα να αναπτυχθεί καρκίνος στον όρχι είναι:
Φυλή
Το υψηλότερο ποσοστό καρκίνου των όρχεων εμφανίζεται σε λευκούς άντρες στη Βόρεια Ευρώπη. Ίσως ορισμένοι γενετικοί ή περιβαλλοντικοί παράγοντες να εμπλέκονται σε αυτό.
Οικογενειακό ιστορικό
Οι αδελφοί και οι γιοι ασθενών με καρκίνο του όρχεως έχουν αυξημένο κίνδυνο να εμφανίσουν καρκίνο του όρχεως.
Μη φυσιολογική κάθοδος των όρχεων στο όσχεο, κρυψορχία
Οι όρχεις αναπτύσσονται στην περιοχή της κοιλιάς και συνήθως κατεβαίνουν στο όσχεο πριν από τη γέννηση. Μερικά μωρά γεννιούνται με έναν ή και τους δύο όρχεις να μην έχουν κατέβει στο όσχεο. Μελέτες έχουν δείξει μία αύξηση του κινδύνου εμφάνισης καρκίνου σε άντρες που είχαν κρυψορχία, ιδιαίτερα όταν η κρυψορχία καθυστερήσει να αντιμετωπιστεί χειρουργικά.
Υπογονιμότητα
Σε κάποιες μελέτες φαίνεται ότι οι υπογόνιμοι άντρες αντιμετωπίζουν μία ελαφρά αύξηση του κινδύνου.
Λοίμωξη από AIDS
Οι άντρες που πάσχουν από AIDS έχουν επίσης αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου τόσο στον όρχι όσο και σε άλλα όργανα.
Ποια είναι τα συμπτώματα του καρκίνου των όρχεων;
Στις περισσότερες περιπτώσεις, το πρώτο σύμπτωμα που παρατηρείται είναι μία ψηλαφητή ανώδυνη σκληρία πάνω στον όρχι. Σε κάποιες περιπτώσεις η σκληρία αυτή μπορεί να είναι και επώδυνη. Θα πρέπει, πάντως, να γνωρίζετε ότι υπάρχουν διάφορες άλλες παθήσεις που εμφανίζονται με τα ίδια συμπτώματα.
Σε κάποιες σπάνιες περιπτώσεις, όπου ο καρκίνος έχει εξαπλωθεί, μπορεί να παρουσιαστεί με συμπτώματα από άλλα μέρη του σώματος, όπως πόνος στην πλάτη ή στην κοιλιά, απώλεια βάρους ή δύσπνοια.
Πώς γίνεται η διάγνωση του καρκίνου των όρχεων;
Αρχικά, ο γιατρός θα σας εξετάσει κλινικά και θα ψηλαφήσει τους όρχεις, για να διαπιστώσει αν υπάρχει σκληρία. Μετά, θα προχωρήσει σε κάποιες εξετάσεις, όπως:
Υπερηχογράφημα όρχεων
Η εξέταση αυτή μπορεί με ασφάλεια να ξεκαθαρίσει αν η σκληρία οφείλεται σε κάτι συμπαγές, όπως ο καρκίνος, ή σε κάποια καλοήθη κύστη που απλώς περιέχει υγρό.
Εξετάσεις αίματος
Ο καρκίνος των όρχεων συχνά παράγει κάποιες ουσίες που μπορούν να ανιχνευθούν στο αίμα, οι λεγόμενοι καρκινικοί δείκτες. Οι αιματολογικές αυτές εξετάσεις είναι η α-εμβρυϊκή σφαιρίνη (AFP), β ανθρώπινη χοριακή γοναδοτροπίνη (β-hCG) και η γαλακτική αφυδρογονάση (LDH). Η αύξηση ενός ή περισσότερων δεικτών βοηθούν στην επιβεβαίωση του καρκίνου των όρχεων. Ωστόσο, μπορεί να υπάρχει καρκίνος των όρχεων, και οι τιμές αυτών των ουσιών στο αίμα να είναι σε φυσιολογικά επίπεδα. Έτσι, ένα αρνητικό αποτέλεσμα δεν αποκλείει τον καρκίνο.
Πιθανότητες ίασης
Ο καρκίνος των όρχεων, χάρη στην πρόοδο της χημειοθεραπείας, έχει γίνει μία ιάσιμη μορφή καρκίνου σε πάνω από 95% των περιπτώσεων. Μάλιστα, εάν ο καρκίνος διαγνωστεί και αντιμετωπιστεί σε πρώιμο στάδιο, η ίαση είναι δεδομένη.
Αλλά ακόμη και αν ο καρκίνος έχει εξαπλωθεί σε άλλα μέρη του σώματος, εξακολουθεί να υπάρχει μία μεγάλη πιθανότητα ίασης και μάλιστα πολύ υψηλότερη συγκριτικά με άλλους τύπους καρκίνου.
Πώς να κάνετε αυτοεξέταση – Ποια σημάδια να αναζητήσετε
Δίχως ίχνος συστολής και δυσφορίας, όλοι οι άνδρες πρέπει να κάνουν τακτικά αυτοεξέταση στους όρχεις τους ώστε να διαπιστώσουν αν η υγεία των πολύτιμων «κολυμβητών» που παράγονται εκεί είναι εξασφαλισμένη.
Η αυτοεξέταση πρέπει να γίνεται μία φορά το μήνα, κατά προτίμηση μετά το μπάνιο, ώστε το δέρμα στην περιοχή των γεννητικών οργάνων να είναι πιο χαλαρό.
Πώς να κάνετε αυτοεξέταση
Για λίγα λεπτά κάθε μήνα, οι άνδρες πρέπει να εξετάσουν επιμελώς όλη την εξωτερική επιφάνεια των όρχεων.
Και με τα δύο χέρια, κατά προτίμηση μετά το ντους ή το μπάνιο, ο άνδρας θα πρέπει να ψηλαφήσει με τα δάχτυλα τους δύο όρχεις ώστε να διαπιστώσει εάν υπάρχει κάποια μάζα εσωτερικά ή κάποιο εξόγκωμα εξωτερικά. Δεν πρέπει να πιέζει όμως τους όρχεις.
Ο άνδρας θα πρέπει να εξοικειωθεί με το μέγεθος και την υφή των όρχεων ώστε να είναι σε θέση να εντοπίσει ανησυχητικές μεταβολές.
Ενδείξεις και συμπτώματα για καρκίνο στους όρχεις
Η βασική ένδειξη που πρέπει να αναζητήσει ο άνδρας είναι κάποια σκληρή μάζα στο πρόσθιο μέρος των όρχεων.
Άλλες πιθανές ενδείξεις είναι το οίδημα και η διόγκωση του όρχεως, η αυξημένη σκληρότητα και ο πόνος στους όρχεις.
Επίσης, ο άνδρας θα πρέπει να προσέξει εάν υπάρχουν ασυνήθιστα μεγάλες διαφορές ανάμεσα στους δύο όρχεις (όψη και υφή).
Τέλος, ένδειξη για καρκίνο των όρχεων αποτελεί το αίσθημα βάρους στους όρχεις και ο επίμονος, ήπιος πόνος χαμηλά στην κοιλιά ή τη βουβωνική χώρα.
Να σημειωθεί πως ο καρκίνος των όρχεων δεν είναι ιδιαίτερα συχνός. Το 85% των περιστατικών εντοπίζεται σε άνδρες ηλικίας 15 έως 49 ετών. Η συγκεκριμένη μορφή καρκίνου έχει επίσης εξαιρετικά υψηλά ποσοστά επιβίωσης.