Στην Ελλάδα, η μυρωδιά της «τσίκνας», η οποία δεν είναι άλλη από τη γνωστή σε όλου μας μυρωδιά του καμένου ψημένου κρέατος, έχει δώσει το όνομα Τσικνοπέμπτη, την ημέρα που θεωρείται και ως η …επίσημη έναρξη της αποκριάτικης περιόδου.
Ωστόσο, η Τσικνοπέμπτη, φαίνεται ότι δεν είναι αποκλειστικά ελληνικό έθιμο. Οι Γερμανοί, λοιπόν, γιορτάζουν αντίστοιχα την Weiberfastnacht,το καρναβάλι των γυναικών ή αλλιώς το κόψιμο της γραβάτας. Σύμφωνα με τις επιταγές του εθίμου οι άνδρες, ανεξαρτήτως θέσεως και αξιώματος, που φορούν γραβάτα, πρέπει να «υποταχθούν» στην εξουσία των γυναικών, οι οποίες αναλαμβάνουν να την ψαλιδίσουν.
Όσον αφορά τώρα τη δική μας Τσικνοπέμπτη, είναι η Πέμπτη της δεύτερης εβδομάδας του Τριωδίου, της Κρεατινής. Σύμφωνα με την ορθόδοξη παράδοση, αναμένοντας τη νηστεία της Σαρακοστής και σεβόμενοι τις νηστείες της Τετάρτης και της Παρασκευής, η Τσικνοπέμπτη τοποθετήθηκε ανάμεσα, ως μια ημέρα εκτόνωσης με «τσίκνισμα» και κραιπάλη. Λέγεται μάλιστα ι Τσικνοπέμπτη ή…Τσικνοπέφτη.
Η ονομάσία προήλθε καθώς αυτή την Πέμπτη, σύμφωνα με την παράδοση, σε πολλά μέρη της Ελλάδας, έλιωναν το λίπος από τα χοιρινά, ενώ παρέες συγκεντρώνονταν στα σπίτια για να ψήσουν κρέας, να το τσικνίσουν δηλαδή. Η διάχυτη μυρωδιά της τσίκνας σε όσα σπίτια είχαν την οικονομική δυνατότητα να αγοράσουν κρέας, οδήγησε στο να ονομαστεί Τσικνο-Πέμπτη.
Η προέλευση του εθίμου μάλλον ανάγεται στις βακχικές γιορτές των αρχαίων Ελλήνων, αλλά και των Ρωμαίων, που επιβίωσαν με παραλλαγές μέχρι και τα χριστιανικά χρόνια. Η πολυφαγία και πολυπιοτία, χαρακτηριστικά της συγκεκριμένης ημέρας, θυμίζουν πρακτικές που σχετίζονται με την ευφορία της γης και που, όταν συνδυάζονται με την χριστιανική παράδοση, σημαίνουν την προετοιμασία για την Μεγάλη Σαρασκοστή.
Παλαιότερα, πέρα από το τσίκνισμα, το «εθιμοτυπικό» απαιτούσε μεταμφίεση και πειράγματα. Στα χωριά, οι άνθρωποι γυρνούσαν κατά παρέες από σπίτι σε σπίτι, χτυπώντας τις πόρτες γνωστών και αγνώστων, ζητώντας κέρασμα και κρασί, το οποίο καταναλωνόταν άφθονο και στη διαδρομή, με την απαίτηση οι νοικοκυραίοι να αφήσουν τα σπίτια τους και να ακολουθήσουν την κεφάτη παρέα.
Το έθιμο συμπεριλάμβανε ακόμη και «ζημιές» στον εξωτερικό χώρο των σπιτιών, όπου οι περαστικοί έριχναν τις γλάστρες κάτω για να χυθεί το χώμα στις αυλές, μουτζούρωναν τα πρόσωπά τους και το κέφι συνεχιζόταν μέχρι πρωίας.
Εκτός από την κρεοφαγία τη συγκεκριμένη ημέρα σε πολλά μέρη της Ελλάδας συνηθίζεται να προσφέρεται ως γλυκό το γαλακτομπούρεκο και η γλυκιά κολοκυθόπιτα,κουγκουλούαρι όπως λέγεται σε μερικά μέρη, αλλά και ο μπακλαβάς στη βόρεια Ελλάδα.
Ωστόσο, όπως είναι φυσικο, στην πορεία του χρόνου, κάθε τόπος ανέπτυξε και τα δικά του ιδιαίτερα έθιμα.
Το notosnet συγκέντρωσε μερικές προτάσεις απο επιχειρήσεις των νοτίων προαστίων ώστε η δική σας Τσικνοπέμπτη να είναι η πιο όμορφη απ όλων.
Ο Σταμάτης Μαρμαρινός στο RUMORS φτιάχνει ξεχωριστό μενού για την Πεμπτη.
Η Μπιφτεκούπολη στη Γλυφάδα... στο George’s Steak House
Τα Βλάχικα στη Βάρη
Ο χρόνος εδώ φαίνεται να έχει σταματήσει 2-3 δεκαετίες πίσω. τεράστια σάλα με τζαμωτό και γυάλινο δωμάτιο για τον ψήστη. Το κοινό υλικό για συγγραφή μυθιστορήματος: ηλικιωμένες αντροπαρέες, οικογένειες, ζευγάρια νεαρών αλλοδαπών και μεσηλίκων.
Τα Βλάχικα Λεωφ. Βάρης 35, Βάρη, 2108956141
Ταβέρνα Τσολιάς Λεωφ. Βάρης Βαρκιζης 45, 21 0895 2446
Βοσκοπούλα Λεωφόρος Βάρης Κορωπίου 41, 210 8958780
Η φωλιά των κυνηγών Λεωφόρος Βάρης Βαρκιζης 31, 210 8952445
Οι Λεύκες Δημητσάνας 1, Βάρη 210 8970892
Τα Καλύβια έγιναν κρεατοφαγικό κέντρο εξόδου το ’60 κι εξελίχτηκαν σταδιακά, διατηρώντας όμως την ποιότητά τους.
Ο Χριστόφορος Μιχ. Καλαβρυτινού 11, Καλύβια, 2299048266.
Και για το τέλος προτείνουμε τον ΖΑΧΟ είτε στη Βουλιαγμένη, είτε στη Βάρκιζα είτε στη Γλυφάδα για το ξεχωριστό σουβλάκι και για τα μπιφτέκια γαλοπούλας είτε το κοτοσούβλι του.
