Το σύστημα @apodeixi, ένα σχέδιο το οποίο συντάχθηκε από τον Βασίλη Γεωργίου, ερευνητή του Δημόκριτου, προτίθεται να ενεργοποιήσει το υπουργείο Οικονομικών, προκειμένου να ενισχύσει τα έσοδα από τον ΦΠΑ. Πρόκειται για έναν μηχανισμό «λοταρίας» όπου τον ρόλο των λαχνών παίζουν οι αποδείξεις λιανικής πώλησης. Το σύστημα θα δουλέψει με γραπτά μηνύματα (SMS) έτσι ώστε να είναι εύχρηστο από οποιονδήποτε πολίτη.
Το σχέδιο που έχει εφαρμοστεί και στην Πορτογαλία για την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής, προβλέπει την αποστολή του αριθμού της απόδειξης, που θα μπαίνει σε κλήρωση σαν «λαχνός».
Οι κληρώσεις θα γίνονται κάθε μήνα με κέρδη για αρκετές χιλιάδες τυχερούς από 500 έως 1.000 ευρώ, ενώ υπάρχει και η περίπτωση, αν το σύστημα προχωρήσει, του υπερτυχερού των 10.000 ευρώ.
Κάπως αργά, ύστερα από περιπέτειες και παλινωδίες πέντε και πλέον χρόνων, οι ελληνικές αρχές ανακάλυψαν το σύστημα κληρώσεων το οποίο εφαρμόζουν εδώ και δεκαετίες άλλες χώρες και από το 2010 εισήχθη και επεκτάθηκε ακόμη και στην κομμουνιστική Κίνα. Η ελληνική εκδοχή λέγεται «@πόδειξη» και επινοήθηκε από τον ερευνητή του Ινστιτούτου Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών του «Δημόκριτου» δρα Βασίλη Γεωργίου το 2009, όταν αυτός διέβλεψε την τροπή που θα έπαιρνε η οικονομική κατάσταση στη χώρα μας.
Πώς, όμως, λειτουργεί η «@πόδειξη»; Ενας καταναλωτής ζητά την απόδειξη από ένα κατάστημα για τη συναλλαγή που μόλις ολοκλήρωσε, γράφει σε ένα SMS τον ΑΦΜ της επιχείρησης ή του επαγγελματία, το ποσό που πλήρωσε και την ώρα που έκανε την αγορά, στέλνει ένα δωρεάν γραπτό μήνυμα από το κινητό του σε έναν πενταψήφιο αριθμό και κερδίζει αμέσως 10 ευρώ χρόνοομιλίας ή στο πάγιο του κινητού του, ενώ μπαίνει και στην κλήρωση για να κερδίσει 10.000 ευρώ στο τέλος του μήνα.
Το μεγάλο πρόβλημα όμως για το νέο σύστημα ίσως αποδειχτεί η προχειρότητα στην εξαγγελία και εφαρμογή του, που θα έχει ως αποτέλεσμα να απαξιωθεί από βιασύνη και κακή χρήση του. Για παράδειγμα, το έργο θα απαιτούσε τουλάχιστον 3-6 μήνες πιλοτικής λειτουργίας για να δοκιμαστεί ποια έπαθλα θα «συγκινούσαν» τους Ελληνες πολίτες ώστε να συμμετέχουν ενεργά στη διαδικασία.
Αυτό έγινε πιλοτικά το 2013 κυρίως στην Αθήνα, αλλά απαιτεί μεγαλύτερη προεργασία για να μην απογοητευτούν πρόωρα όσοι θα έβλεπαν θετικά το μέτρο. Για παράδειγμα, έπαθλα όπως πολυτελή αυτοκίνητα ή ακίνητα που κατασχέθηκαν από την Εφορία και παραμένουν απούλητα δεν θα συγκινούσαν μάλλον κανέναν πια στις μέρες μας.
Η εισήγηση είναι τα βραβεία σε πρώτη φάση (από την άνοιξη ή το καλοκαίρι του 2015 πιθανότατα) να είναι χρηματικά και να μένουν αφορολόγητα (ως επιβράβευση για τους συνεργάσιμους φορολογουμένους). Το ύψος, καθώς και ο αριθμός των κληρώσεων (π.χ. ανά μήνα ή κάθε 15 μέρες για να συντηρείται το ενδιαφέρον των «παικτών») θα εξαρτηθούν από το κονδύλι που θα προβλεφθεί στον κρατικό προϋπολογισμό.
Το σύστημα μάλιστα έχει την ευελιξία να προσφέρει μεγαλύτερα μερίδια συμμετοχής για κάποιες περιοχές, περιόδους ή επαγγέλματα (π.χ. από ξενοδοχεία το καλοκαίρι στα νησιά ή από συντηρητές καυστήρων τον Σεπτέμβριο κ.λπ.). Μικροποσά έως 10 ή 20 ευρώ θα μπορούσαν να μοιράζονται την ίδια στιγμή της αποστολής του μηνύματος (σαν Ξυστό) που θα εξαργυρώνονταν στα τιμολόγια των εταιρειών κινητής τηλεφωνίας ή σε άλλες συνεργαζόμενες με το πρόγραμμα επιχειρήσεις.
Με ένα ελάχιστο κόστος ή και δωρεάν για το κράτος, οι εταιρείες τηλεπικοινωνιών θα μπορούσαν να κάνουν συμφωνίες με το Δημόσιο για παροχή της υπηρεσίας (SMS) δωρεάν ή πολύ φθηνά, δεδομένου ότι θεωρείται εξαιρετικά χαμηλού κόστους και για τις ίδιες.
Με πυκνές κληρώσεις (1-2 φορές τον μήνα) θα μπορούσαν να συμμετέχουν ενεργά και οι περίπου 20.000.000 τουρίστες που επισκέπτονται κάθε χρόνο την Ελλάδα, αφού θα ενημερώνονταν με ένα μήνυμα όταν άνοιγαν το κινητό τους στη χώρα μας ότι σε λίγες μέρες θα μπορούν και αυτοί να μπουν στην κλήρωση και να κερδίσουν αν μαζεύουν αποδείξεις, έστω και αν είναι φορολογούμενοι άλλης χώρας - κάτι που ίσως έστελνε και στο εξωτερικό το μήνυμα ότι γίνονται μεγάλες προσπάθειες καταπολέμησης της φοροδιαφυγής στη χώρα μας.
Πώς θα δουλεύει η ελληνική πατέντα
Το ελληνικό σχέδιο δεν απαιτεί σχεδόν καμία αλλαγή στην υφιστάμενη υποδομή, αφού «τερματική συσκευή» αποτελεί το κινητό που στέλνει το SMS και όχι η ταμειακή μηχανή. Γι’ αυτό μπορεί να εφαρμοστεί άμεσα, ενώ είναι συμβατό με κάθε μελλοντική εξέλιξη (π.χ. διασύνδεση ταμειακών με τη ΓΓΠΣ κ.λπ.).Το σύστημα που θα υποδέχεται τα γραπτά μηνύματα θα μπορεί να αναγνωρίσει τη γνησιότητα της απόδειξης (ΑΦΜ, ποσό και ώρα συναλλαγής) και να ταυτοποιεί μέσω του κινητού τον χρήστη σε περίπτωση κέρδους. Από τα 15-20 ψηφία που θα συμπληρώνει ο πολίτης θα προκύπτει αυτόματα με αλγόριθμο ο αριθμός συμμετοχής στην κλήρωση.
Για να μη σπάνε οι συναλλαγές σε πολλές μικρές αποδείξεις προκειμένου να αυξήσουν τις συμμετοχές τους οι υποψήφιοι διεκδικητές των επάθλων, οι συμμετοχές δεν θα μετρώνται με το πλήθος των αποδείξεων, αλλά με το ύψος αγοράς (όσο μεγαλύτερο τόσο θα αυξάνουν και τα «μερίδια» στην κλήρωση). Μικροποσά αποδείξεων (π.χ. κάτω από 3 ευρώ) δεν θα δίνουν πιθανότητες κέρδους. Χωρίς άλλο διοικητικό κόστος, το σύστημα θα στέλνει στον νικητή μήνυμα με την ταυτότητα πληρωμής για να εξαργυρώσει μέσω τραπέζης το κέρδος του.
Επιπλέον, το ίδιο σύστημα θα «χαρτογραφεί» τις κινήσεις βάσει αποδείξεων και θα δείχνει στην Εφορία πού γίνονται εντονότερα συναλλαγές για να εστιάσει τους ελέγχους είσπραξης του ΦΠΑ!
